دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در تاریخ 10 آوریل 2022 (21 فروردین 1401) برگزار خواهد شد و چنانچه انتخابات به دور دوم کشیده شود، زمان برگزاری آن 24 آوریل 2022 (4 اردیبهشت 1401) خواهد بود.

تا کنون 30 نفر برای نامزدی اعلام آمادگی کرده اند که 13 نفر میان آنها شاخص تر هستند. این 13 نفر عبارتند از اسامی ذیل که طبق آخرین نظرسنجی انجام شده در هفته اول ماه ژانویه 2022، میزان درصد آراء آنان تخمین زده شده است:

• آقای امانوئل ماکرون، 24 درصد
• خانم مارین لوپن رئیس جبهه ملی ( راست افراطی) 17 درصد
• خانم والری پکرس[1]، 16 درصد
• اریک زمور[2]نامزد مستقل، 16 درصد
• ژان- لوک ملانشون[3] (LFI)، 10 درصد
• یانیک جادو[4] ، ازحزب سبزها، 6 درصد
• خانم آن ایدالگو[5] شهردار پاریس، 4 درصد
• فابیان روسل[6]  دبیر حزب کمونیست
• خانم ناتالی آرتو[7] از حزب کارگر
• نیکولا دوپون[8] ( DLF)
• فلوریان فیلیپو[9] رئیس حزب میهن پرستان
• آنتوان مارتینز[10] رئیس حزب VPF
• فرانسوا اصلینو[11] رئیس سابق حزب UPR

با توجه به درصد آرائی که حدس زده می‌شود، بزرگ ترین شانس آقای امانوئل ماکرون در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، نداشتن رقیب قوی است. تا کنون سرسخت ترین رقیب در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه نامزد جبهه ملی بوده است. در دوره‌های قبل آقای ژان- ماری لوپن بنیان گذار حزب فوق بود و سالهاست دختر او خانم مارین لوپن در کارزار راست افراطی فعال می‌باشد.

خانم لوپن در سال 2017 با شروع اعتراضات معروف به جلیقه زردها که در پی افزایش چندسانتیمی[12] نرخ گازوئیل بوجود آمد، تلاش کرد تا به این اعتراض اقتصادی در فرانسه، وجهه سیاسی دهد. اما با شروع بحران کرونا و اعلام قرنطینه‌های ممتد خانگی، اوضاع به نفع آقای ماکرون ورق خورد و تظاهرات هفتگی جلیقه زردها متوقف گردید.

از سوی دیگر، شروع بحران کرونا و عواقب اقتصادی آن برای شرکت های بزرگ و کوچک فرانسوی و تعطیلی بارها ،رستوران‌ها و اماکن دیدنی و افت شدید درآمد توریستی فرانسه، به نوع دیگر به بحران‌های اجتماعی-اقتصادی این کشور دامن زد. به طوری که پس از پایان قرنطینه اول خانگی، امانوئل ماکرون مجبور به تعویض نخست وزیر کابینه خود شد.

در نقد عملکرد دوره 5 ساله ریاست جمهوری آقای ماکرون می‌توان به جنبه‌های مثبت و منفی آن اشاره داشت. بزرگ ترین نقطه قوت سیاست ماکرون در بهبود سازوکار پرداخت بدهی‌ها و موارد مرتبط با آن بوده است و نکته دوم موفقیت در واکسیناسیون سراسری کشور علیه کرونا.

 از جنبه منفی: شکست در گفتگوهای مکرر با ترامپ علی رغم ارتباط دوستانه ای که به ظاهر بین طرفین دیده می‌شد، عدم ایجاد ارتباط نزدیک بین امانوئل ماکرون با جوبایدن، شکست گفتگوهای فرانسه با پوتین چه در مورد اکراین، چه در حاشیه اجلاس گروه 7 در سال 2019 و چه در سایر موارد، بی نتیجه بودن تلاش رئیس جمهور فرانسه در مذاکره با طرف ایرانی در بیاریتس (در حاشیه اجلاس گروه 7 در سال 2019)، بی نتیجه ماندن تلاش او در سفر به لبنان و جلوگیری از ورشکستگی اقتصاد آن کشور، عدم دستیابی به نقاط قوت در بحران لیبی و سوریه و افزایش تنش با ترکیه در خصوص بحران لیبی و اکراد عراق.

حال سوالی که مطرح می‌شود این است که آقای ماکرون در دوره 5 ساله ریاست جمهوری خود تا چه حد توانست فرانسه را در جایگاه قوی تری قرار دهد؟ پاسخ به این سوال در برخی موارد مثبت بوده است اگرچه سبب افزایش هزینه‌های نظامی فرانسه در منطقه ساحل آفریقا شد. آنچه که از نظر تحلیل گران فرانسوی اهمیت دارد این است که در سال های اخیر فرانسه نسبت به گذشته از انزوای راهبردی بیرون آمده است و توانست در مبارزه بین المللی علیه تروریسم مشارکت داشته باشد.  

مواردی را که فرانسه باید روی آنها تمرکز نماید بیشتر بر افزایش قدرت اقتصادی و پویایی این کشور در مقایسه با قدرت های نوظهور برمی‌گردد. در حال حاضر فرانسه از نظر فن آوری دچار معلولیت شده و رهبران آن سالهاست که از ابزارهای قدرت نرم غافل مانده اند و از نقش موازنه قدرتی که ژنرال دوگل تعریف کرده بود، فاصله گرفته اند. در حال حاضر فرانسه بین تلفیقی از ظهور پوپولیسم از یک سو و از سوی دیگر عدم همکاری آمریکا با اروپا و تحت فشار قرار گرفتن " حاکمیت اروپایی" واقع شده است.

بدین ترتیب، با شمایی که از وضعیت کنونی ترسیم شد، دور جدید ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا از ابتدای سال 2022 که پس از گذشت 13 سال تکرار می‌شود، بهترین فرصت را برای تحقق اهداف فرانسه در ماه‌های آخر ریاست جمهوری آقای ماکرون فراهم می آورد. فرصتی که می‌تواند زمینه را برای نیل به سوی اهداف اعلام شده توسط وی در سال 2017 مهیا سازد. چراکه او با سابقه مدیریت اقتصادی که در دوره‌های قبل داشت، در مواجهه با بحران کرونا نتوانست به تمامی سناریوهای تعریف شده خود، بپردازد. همچنین، پایان دوران 16 ساله صدراعظمی خانم مرکل به عنوان قدرتمند ترین عضو اقتصادی در اتحادیه اروپا، فرصت دیگری را برای تاثیرگذاری شخص آقای ماکرون مهیا می سازد.

در صحنه داخلی، رئیس جمهور فرانسه با موضع گیری سرسختانه در برابر حملات تروریستی انجام شده در یکی دو سال اخیر در این کشور، تلاش داشت تا آراء جناح راست افراطی و هواداران خانم لوپن در مبارزه با موج مهاجرت را به سوی خود جلب نماید.

در چشم انداز کلی، آنچه در مورد عملکرد آقای ماکرون به نظر می رسد پویایی و جوان گرایی او در ارائه ابتکارات متعدد است. وی اگرچه در مورد پاره ای از ابتکارات خود به نتیجه نرسیده اما این روش را همچنان به عنوان یک گام نوین در سیاست داخلی و خارجی فرانسه دنبال می‌کند.

 معصومه سیف افجه ای، مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی

   (مسئولیت محتوای مطالب برعهده نویسندگان است و بیانگر دیدگاه‌های مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی نیست)

[1] - Valerie Pecres دو دوره رئیس شورای منطقه ای ایل دو فرانس بود که در سال 2021 مجددا انتخاب شد.

[2]- Eric Zemmour , نویسنده و خبرنگار

[3] -Jean-Luc Melanchon زمان ژاک شیراک وزیرمشاور آموزش حرفه ای بود. چندین دوره سناتور مجلس بوده و آخرین پست او رئیس حزب نافرمان

LFI می‌باشد.

[4] - Yannick Jadot

[5] - Anne Hidalgo

[6] - Fabian Roussel

[7] -  Natalie Arthaud

[8] - Nicolas Dupont-Aignan نماینده مجلس ازحزب فرانسه پایا  Debout La France

[9] - Florian Philippot , Les Patriotes

[10] - Antoine Martinez, Volontaire Pour La France, ژنرال ارتشی و راست افراطی

[11] - Francois Asselineau, Union Populaire Republicaine اتحاد مردمی جمهوری خواه

[12]  هر یک یورو معادل 100 سانتیم می‌باشد.