جنگ در سواحل دریای سیاه وارد مرحله جدیدی شده است. نبردهای سنگین زمینی میان اوکراین و روسیه با تلفات گسترده طرفین همراه بوده است.روسیه چندین روستا را تصرف نموده و تصمیم بایدن برای به کار گیری موشک های دوربرد از سوی اوکراین تحول مهمی محسوب می‌شود.

یادداشت تفاهم همکاری میان مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه و بنیاد صلح مارتی آهتیساری (CMI) فنلاند، صبح روز دوشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۳ در تهران به امضای روسای دو موسسه رسید.

در حالی‌که تا چند هفته پیش بسیاری از نظرسنجی‌ها از پیروزی کامالا هریس در انتخابات ریاست جمهوری 6 نوامبر 2024 آمریکا حکایت می‌کرد و بنابراین به نظر می‌رسید جهان شاهد تداوم سیاست‌های آمریکا در قبال موضوعات مختلف از جمله بحران‌های غرب آسیا و جنگ غزه و لبنان خواهد بود؛ انتخاب مجدد ترامپ در این انتخابات، ورق را تا حد زیادی برگرداند و همه کشورها را به نوعی ناچار به بازنگری در برنامه‌های سیاست خارجی خود نمود.

این نوشته را باید با این سؤال شروع کنیم: آیا می‌توان گفت شمارش معکوس برای پایان جنگ ویرانگر اوکراین آغاز شده است؟!!

پس از پیروزی قاطع ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بسیاری از تحلیل‌گران سیاست خارجی با امتداد سیاست خارجی دولت سابق ترامپ به آینده، الگوسازی کردند و با تطبیق رفتار ترامپ در آن دوره، دست به پیش بینی سیاست خارجی دولت ترامپ در چهار ساله پیش رو زدند.

فرانسیس فوکویاما، دانشمند برجسته علوم سیاسی، در مصاحبه‌ای در 19 آبان 1403 به میزبانی یاشا مونک، استاد جوان علوم سیاسی دانشگاه جان‌هاپکینز، دیدگاه‌های خود را درباره بازگشت دونالد ترامپ به قدرت و پیامدهای آن برای سیاست خارجی ایالات متحده و روابط بین‌المللی بیان کرد.

کنفرانس ایران - ارمنستان از تاریخ 15 تا 17 آبان 1403 (5 الی7 نوامبر 2024) در شهرهای ایروان و کاپان ارمنستان برگزار گردید.

در سفر هیأت مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ریاض در تاریخ هفدهم آبان، تفاهم‌نامه همکاری میان این مرکز و مرکز مطالعات دیپلماتیک سعودالفیصل وزارت خارجه پادشاهی عربستان سعودی، به امضای دکتر محمد حسن شیخ الاسلامی، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی و دکتر مشبب القحطانی، رئیس مرکز مطالعات دیپلماتیک سعودالفیصل رسید.

جنگ اوکراین بزرگترین بحران ژئوپلیتیکی اروپا پس از جنگ جهانی دوم است ؛ جنگی که موجودیت اوکراین را تهدید کرده، روسیه را به فرسایش کشانده و اراده غرب را به چالش کشیده است. علیرغم کنترل روسیه بر بخش‌های بزرگی از اوکراین و طولانی شدن درگیری مشخص نیست چه کسی پیروز میدان است.

بیش از سی ماه از بحران اوکراین می‌گذرد و هر روز بر میزان خسارات مادی و انسانی طرفین افزوده شده و چشم انداز روشنی برای توقف درگیری‌ها و حرکت به سمت صلح پیش رو نمی‌باشد

پیشبرد سیاست همسایگی چه در گذشته و چه اکنون؛ با موانع سیستمیک، منطقه ای و ملی مواجه بوده است. یکی از موانع عمده؛ تعارضات ناخواسته میان نقش ایران در جبهه مقاومت و نقش ایران در پیشبرد سیاست همسایگی بوده است.

سومین نشست گفتگوهای علمی زیست محیطی ایران و عراق با سخنرانی محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در تاریخ 8 آبان 1403 در بغداد گشایش یافت.

در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، جهان شاهد عملیات طوفان الاقصی توسط جنبش حماس بود که باعث شعله‌ور شدن مجدد آتش زیر خاکستر چندین دهه منازعه در خاورمیانه شد.

ده روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری امریکا و در حالی که در برخی ایالت ها رای گیری زودهنگام آغاز شده است، رقابت دو نامزد دمکرات و جمهوریخواه نزدیک به هم دنبال می‌شود و مانند بسیاری از دوره‌ها نمی‌توان پیش بینی متقنی درباره نتیجه انتخابات ارائه داد.

رژیم صهیونیستی امروز صبح 5 آبان ماه 1403 اهدافی از مناطق نظامی در کشور را هدف گرفت تا به تصور خودش عملیات وعده صادق را تلافی کند.

دوازدهمین مجمع اندیشکده‌های کشورهای عضو سازمان تعامل و اقدامات اعتمادسازی در آسیا سیکا (CICA) تحت عنوان: نقش جدید آسیا در جهان چند قطبی، در تاریخ ۳ و ۴ آبان ۱۴۰۳، با مشارکت مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی، در شهر شانگهای برگزار گردید.

برای دهه‌های متمادی، جهان به بخش‌هایی تقسیم شده بود که تنها توسط چند بازیگر جهانی کنترل می‌شدند. اما به تدریج، با شتاب‌گرفتن چندجانبه‌گرایی، جهان در آستانه تحول عظیمی قرار گرفته و دوران گذار به نظم جدید را طی می‌کند. در دنیای به هم وابسته و در هم تنیده امروز، بازی‌های با حاصل‌جمع صفر دیگر جوابگو نیستند. به علاوه، در کنار ائتلاف‌های بزرگ و چندجانبه دائمی، به تدریج ائتلاف‌های موضوع محور با حضور بازیگران هم‌فکر و دارای منافع و نگرانی‌های مشترک نیز به عنوان تبلور چندجانبه‌گرایی کوچک جایگاه و اهمیتی افزون‌تر پیدا می‌کنند. این وضعیتی است که تعداد بیشتری از کشورهای جهان قادرند صدای خود را به گوش سایرین برسانند و با شعار تکثرگرایی، به دنبال جهانی عادلانه‌تر باشند.

در روزها و هفته‌های اخیر سیاست خارجی ایران شاهد تحرکات فراوانی برای نجات منطقه از یک جنگ فراگیر بوده است. در شرایطی که ترور فرمانده‌هان مقاومت در رأس برنامه‌های رژیم اسرائیل قرار گرفته (که برخی از آنها با نقض حاکمیت ایران و عبور از خط قرمزهای مشخص کشورمان همراه بوده است) و این رژیم در حمله به غزه و لبنان به طور مرتب و سازمان یافته مرتکب جنایات جنگی، نقض حقوق بشر و حقوق بشردوستانه شده و می‌شود و کشورهای غربی نیز به دلیل راهبردها و منافع خود در منطقه غرب آسیا در برابر آن سکوت کرده و به حمایت مالی و نظامی از آن ادامه می دهند، جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد با اجرای عملیات وعده صادق پاسخی قاطع به ترور مهمان رسمی اش (اسماعیل هنیه) و سردار نظامی اش (شهید نیلفروشان) نشان دهد و قدرت بازدارندگی خود را به رخ حریف بکشد.

از مناسبات نهادی اتحادیه اروپا با شورای همکاری خلیج فارس بیش از سه دهه می‌گذرد و این مناسبات، هر روز گرمتر و نزدیک تر می‌شود.

منطقه مهم بالکان به ویژه بخش غربی آن تحولات مهم سیاسی و بین المللی را در ماه‌های اخیر تجربه می نماید از طرفی دو ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان رومانی، سوسیال دموکرات ها و لیبرال های حاکم وارد بحث داغی بر سر حکم دادگاه قانون اساسی شدند

(سخنرانی 13 اکتبر 2024 دکتر جان میرشایمر در مرکز مطالعات خاورمیانه دوحه)

دهمین دوره کنفرانس سالانه غرب آسیای بخارست با عنوان «همگرایی و وابستگی متقابل خاورمیانه در پرتو تحولات سیاسی، امنیتی و اقتصادی» از سوی موسسه مطالعات سیاسی و اقتصادی خاورمیانه رومانی، موسسه یوردیفنس رومانی و با مشارکت و حمایت سفارت جمهوری اسلامی ایران در بخارست و مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی در روزهای ١٩ و ٢٠ مهر ١۴٠٣ در محل گراند هتل شهر بخارست برگزار شد.

در شرایط بحرانی به خصوص شرایط حاد جنگی؛ پیش بینی رفتارها و طراحی استراتژی بسیار دشوار، پر ریسک و شکننده است. از این رو در هنگامه بحران به جای پیش بینی باید به طیف گسترده آینده‌های ممکن اندیشید و به جای استراتژی، تدابیر تاکتیکی، کوتاه مدت و پلکانی بر اساس کنش و واکنش های بازیگران اتخاذ کرد.

همزمان با سالگرد عملیات 7 اکتبر، همایش «طوفان الاقصی: آغاز نصرالله» روز سه شنبه هجدهم مهرماه 1403 با حضور جناب آقای دکتر عراقچی وزیر امورخارجه، شخصیت های جهادی و مقاومتی، تنی چند از مسئولین وزارت امور خارجه و شماری از صاحبنظران سیاسی، در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه برگزار گردید.