گزارش پیش‌رو به بررسی پیامدهای کوتاه‌ و بلندمدت استقرار اخیر ناوهای جنگی، کشتی‌های تهاجمی آبی-خاکی و زیردریایی هسته‌ای ایالات متحده در مجاورت سواحل ونزوئلا می‌پردازد. این نوشتار با ترکیب شواهد میدانی و بیانیه‌های رسمی و مرور منابع تحلیلی اخیر، این مسئله را در سه بعد بررسی می‌کند: 1.پیامدهای راهبردی و نظامیِ منطقه‌ای، 2.تأثیرات اقتصادی بر صادرات نفت و سرمایه‌گذاری خارجی و 3.ائتلاف‌های سیاسی و دیپلماتیکی در سطح منطقه‌ای، از جمله نقش کشورهای همسایه. این گزارش سه سناریوی محتمل برای ماه#173های آینده را ارائه می‌دهد که محتمل‌ترین سناریو این است که این گسترش نیرو در کوتاه‌مدت کارکرد فشار دیپلماتیک و نمایشی دارد و احتمال تهاجم زمینی تمام‌عیار را بعید می‌سازد؛ اما در عین حال منجر به تشدید نظامی‌سازی داخلی در ونزوئلا، تغییر الگوهای تجارت نفتی، تشدید بحران اقتصادی در ونزوئلا، تسریع رقابت قدرت‌های بزرگ در منطقه و تقویت ائتلاف‌های بین‌المللیِ جایگزین برای کاراکاس خواهد شد.

سازمان همکاری شانگهای ده کشور عضو و ۱۶ کشور ناظر یا شریک را گرد هم آورده و تقریباً نیمی از جمعیت جهان و سهم قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی جهانی را نمایندگی می‌کند. این سازمان اغلب به عنوان وزنه تعادلی در برابر ناتو معرفی می‌شود. در حالی که بحران‌های متعددی اعضای سازمان همکاری شانگهای را تحت تأثیر قرار داده است، این روزها چین میزبان بزرگترین اجلاس شانگهای از زمان تأسیس آن در سال ۲۰۰۱ میلادی است که طی آن سه موضوع مهم جنگ تجاری ایالات متحده با چین و هند، جنگ در اوکراین، مناقشه هسته‌ای ایران در کنار دیگر موضوعات بررسی می‌شود.

تا پیش از حمله غیر مشروع رژیم اسرائیل و آمریکا به مراکز هسته‌ای و نظامی‌کشورمان، دستگاه دیپلماسی کشور سیاست منطقه‌ای فعال و چندجانبه‌ای در پیش گرفته بود تا با در جریان قرار دادن کشورهای مهم و اثرگذار منطقه از جمله عربستان سعودی از سیر و روند مذاکرات هسته‌ای با آمریکا، اعتماد و همراهی آنها با این فرایند دیپلماتیک را جلب و حفظ کند؛ سیاستی که ظاهراً نتیجه‌بخش هم بود و برخلاف دوره‌های گذشته که احتمال همکاری این کشورها با هر نوع حمله به تأسیسات هسته‌ای کشورمان در سطح بسیار بالایی قرار داشت، در این مقطع شاهد محکومیت یکدست حمله رژیم اسرائیل به کشورمان از سوی شورای همکاری خلیج فارس بودیم. با این وجود، پس از وقوع حمله و البته پایان آن، سطح تلاش‌ها و رایزنی‌های دیپلماتیک منطقه‌ای تا حدی فروکش کرد.

Since October 2023 when Israel unleashed unrestrained military attacks on Gaza, it has directly or indiscriminately targeted civilians and employed means and methods of warfare against Palestinian population which can have no justification but a genocidal intention ‘to destroy, in whole or in part,’ the Palestinians in Gaza as a nation, ethnicity or religious group

در ماه‌های گذشته، با اعمال موجی تازه از تعرفه‌های تجاری از سوی ایالات متحده بر تقریباً تمامی‌کشورهای جهان، تحول چشمگیری در سیاست اقتصادی بین‌المللی ایجاد شد. این اقدام که با هدف کاهش کسری تراز تجاری، حمایت از صنایع داخلی و بازگرداندن ظرفیت تولید به داخل انجام گرفته، کشورهای آفریقایی را نیز بی‌نصیب نگذاشته است. به‌جز دو کشور بورکینافاسو و سیشل، تمامی‌کشورهای آفریقایی مشمول این تعرفه‌های جدید شده‌اند. در این مقاله؛ به بررسی آثار کوتاه مدت و میان مدت تعرفه‌های جدید بر اقتصاد قاره آفریقا پرداخته شده است.

با گذشت 1250 روز از جنگ ویرانگر روسیه و اوکراین با تلفات چند صد هزار نفری طرفین و خسارات قریب به هزار میلیارد دلاری، روزنه‌های صلح و آتش‌بس کورسویی دارد.

از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نوار غزه تحت حمله‌ گسترده و مداوم ارتش اسرائیل قرار گرفته است. گزارش‌ها تخمین می‌زنند که شمار قربانیان تا بیش از۶۰ هزار نفر رسیده باشد که عمدتاً زنان و کودکان‌ هستند و زیرساخت‌ها، خدمات عمومی و مراکز بهداشتی در اثر بمباران منهدم شده‌اند.

در روز گرامیداشت مقام خبرنگار، هم‌زمان با تکریم جایگاه رسانه‌ها و خبرنگاران در دیپلماسی و لزوم تقویت ارتباط خبرنگاران با دستگاه سیاست خارجی، این مطلب تلاش دارد از جنبه‌ای جدید به اثر رسانه بر ماهیت و شکل‌دهی سیاست خارجی کشور از دیدگاه نظریه فراواقعیت بپردازد.

دکتر سعید خطیب‌زاده، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی و هیأت همراه، در سفر سه روزه به آنکارا (22 تا 24 مرداد1404)، با مدیران و متخصصان اندیشکده‌های مهم ترکیه و کانون‌های فکری این کشور دیدار و در خصوص همکاری‌های اندیشکده‌ای و نیز شرایط خطیر منطقه‌ای گفتگو نمود. مقرر شد رایزنی‌های دو طرف تداوم یابد.

با بهره‌مندی از نظریه‌های ژئوپلیتیک و تجربه زیسته در نظام بین‌الملل آموخته‌ایم،خلاء قدرت خالی نمی‌ماند بلکه همواره توسط رقبا پر می‌شود. توافق آذربایجان و ارمنستان برای احداث کریدور زنگه‌زور با عاملیت و کارگزاری آمریکا، محصول رایزنی دیپلماتیک چند روزه و حتی چند ماه نیست بلکه مجموعه‌ای از مؤلفه‌های گوناگون طی سال‌ها در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی زنجیروار کنار هم جمع شده و موجب شکل‌گیری چنین توافقی شده‌اند. بی‌تردید احداث زنگه‌زور برای ایران یک بحران ژئوپلیتیک است.

در حالی عرصه بین‌المللی تحولات مهمی را تجربه می‌نماید که در صدر آنان ؛ دو بحران مهم غزه و اوکراین و دو موضوع انعقاد قراداد صلح بین آذربایجان و ارمنستان و دیدار جمعه آینده ترامپ و پوتین در آلاسکا قرار دارد. بر کسی پوشیده نیست که هر بحرانی دارای فرصت‌ها و چالش‌های سیال و زودگذر می‌باشد که در موضوع اوکراین کشورهایی چون چین؛ هند ؛ ترکیه و برخی دول عربی با رویکرد توازن، منافع زیادی را بدست آورده اند. در همین راستا دهلی توانسته است با بهره‌گیری از فرصت تحریمی روسیه و افزایش چشمگیر واردات انرژی از روسیه، حجم مبادلات با از 13 میلیارد دلارد 2021 به شصت میلیارد دلار در 2024 برساند و عملاً مسکو به چهارمین شریک تجاری هند پس از آمریکا ؛ چین و امارات متحده عربی تبدیل شود.

در حالی که 40 ماه از منازعه اوکراین و روسیه می‌گذرد، دورنمای روشنی از فرجام آن وجود ندارد. در این بحران چند قدرت و کشور نقش قابل توجهی داشته‌اند که می‌توان به آمریکا، اروپا، چین و ترکیه اشاره داشت در این مجموعه چین نقش برجسته برنامه محور به‌ویژه در تعاملات با روسیه داشته است.

جهان هزاره سوم، دوره سخت و مشقت باری در مناطق مختلف به‌ویژه محور اورآسیا و غرب قاره کهن تجربه می‌نماید که یکی از نمادهای برجسته آن فجایع انسانی غم بار در غزه می‌باشد.

فرانسه از دیرباز نیروی محرک در بحث امنیت اروپا بوده است. در اواخر دهه 2010 و اوایل دهه 2020، تقریباً همزمان با دور اول ریاست جمهوری ترامپ، پاریس ایده‌های خود در مورد ایفای نقش مهم در تضمین امنیت قاره واستقلال استراتژیک اروپا را با جدیت بیشتری به طور آشکارا بیان و دنبال می‌کرد. فرانسه برای تحقق ایده‌های خود دو اقدام انجام داد

نشست مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با عنوان تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم انداز پیش رو، با حضور سعید خطیب‌زاده، معاون وزیر امور خارجه و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، محمدکاظم سجادپور، استاد دانشکده روابط بین‌الملل و ناصر هادیان استاد دانشگاه و مشارکت حضوری و برخط تحلیل گران داخلی و خارجی در تاریخ 17 تیرماه 1404 به زبان انگلیسی برگزار شد.

روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در سال‌های اخیر و با اوج‌گیری تحریم‌های غرب علیه ایران، ابعاد گوناگونی یافته است. این روابط که بر مبنای منافع استراتژیک و اقتصادی مشترک بنا شده، همواره تحت تأثیر پویایی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بوده و در دوره پس از حمله ۱۲ روزه اسرائیل به ایران در خرداد ۱۴۰۴، وارد فاز جدیدی شده است.

دکتر خطیب‌زاده، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، طی سفر به چین (31تیر الی3مرداد1404)، با مدیران اندیشکده‌های مهم این کشور و نخبگان فکری و سیاسی و استراتژیست‌های مطرح چینی دیدار و در خصوص شرایط جاری منطقه‌، تجاوز رژیم اسرائیل و آمریکا به جمهوری اسلامی ایران و روابط دو کشور به‌ویژه در حوزه اندیشکده‌ای گفتگو کرد.

در ماه‌های اخیر منطقه قفقاز جنوبی مورد توجه بیشتر کشورهای منطقه و قدرت های پیرامونی قرار گرفته است که دیدار رهبران باکو و ایروان در امارات متحده عربی ، رایزنی رئیس جمهور ترکیه با رهبران این کشورها و حتی رایزنی‌ها با جولانی در باکو و غیره در کنار بروز تنش هایی در روابط باکو و مسکو قابل توجه می‌باشد. همچنین اظهار نظرهای جدید در مورد کریدور جعلی زنگه زور و نحوه مدیریت آن حتی توسط شرکت های غربی و خارجی و بویژه برخی صحبت ها در مورد برقراری کریدور در بهار آینده از اهمیت مضاعف ببرخوردار است.

ما در جهان مفاهیم وارونه زندگی می‌کنیم. جهانی که از حقوق بین الملل جز مشتی واژه بر جای نمانده است که کتاب ها را زیبا می‌کنند.

روز چهارشنبه 25 تیرماه 1404 نشست نیم روزه‌ای به مناسبت هفته حقوق بشر آمریکایی به کوشش اداره کل زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه و با همکاری مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی برگزار شد.

ترامپ روز دوشنبه 23 تیر ماه 1404 از ارسال سلاح‌های جدید به اوکراین خبر داد که هزینه‌اش را اتحادیه اروپا می‌پردازد و تهدید کرد که کسانی که محصولات روسی را خریداری می‌کنند، تا زمانی که روسیه توافق صلح را نپذیرد، تحریم خواهند شد.

با حضور ترامپ در کاخ سفید، بسیاری امیدوار بودند تا آتش‌بس در اوکراین به اولین دستاورد آمریکا تبدیل شود؛ ولی تلاش‌های کلیددار کاخ سفید با رویکرد ساختار در مسکو و واشنگتن هماهنگ نبود.

نشست تخصصی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی با موضوع تجاوز رژیم اسرائیل به ایران: چشم‌انداز پیش رو در تاریخ 17تیر 1404 برگزار شد.

در شب‌های پدافند و آتش، زمانی که سرزمین ایران هدف حملات دشمن صهیونیستی قرار گرفت، چشم جهانیان به پهپاد و بمب بود؛ چشم آنها به ادامه استفاده ابزاری از شعار زن، زندگی، آزادی بود. غافل از اینکه آن‌چه در دل ایران اتفاق افتاد، فراتر از نبرد نظامی‌بود. زنان ایرانی، از مادران شهدا تا دختران پرستار، از معلمان و دانشجویان گرفته تا کارآفرینان و اهل قلم، همه و همه در جای‌جای کشور، نقشی حماسی آفریدند. آنان زن، جنگ، مقاومت را به جهان نشان دادند.