نگاهی کوتاه به اهمیت ژئوپلتیکی آرژانتین در معادلات آمریکای لاتین

۱۹ شهریور ۱۳۹۹
مشاهده ۴۰۱۸

در اشارۀ اول بایستی به این نکته توجه داشت که ارزش‏ های ژئوپلتیکی در هر منطقه از شاخص ‏های مختلف و به‏ ناچار از اولویت‏ های متفاوت برخوردار است. درک از اثرمحوری ژئوپلیتکی و داشتن ذخایر اثربخشی در ژئوپلتیک با توجه به روند تغییرات در سطح بین‏ المللی و رقابت در چندجانبه ‏گرایی جدید از دسته ‏بندی نوینی پیروی می ‏کند.

امروزه جایگاه ژئوپلتیکی آرژانتین تابع اهمیت ‏های سنتی نیست و این کشور با حفظ برخی امتدادها در جست‎وجوی داشتن ابزارهای جدید بر بالابردن چانه‏ زنی خود است. تغییر دولت ‏ها همواره نقش مهمی در تعریف از ارزش ژئوپلتیکی آرژانتین داشته است. این کشور که تلاش کرده است تا نقش خود را در موضوع امنیت غذایی در جهان ازطریق اتصال به شرکت‏ های بین ‏المللی حفظ کند، هیچ‏گاه نتوانسته است از این موقعیت برای تعریف امتداد همکاری‏ ها با کشورهای همکار و  هدف و هم سو بهره بگیرد. عضویت آرژانتین در سازمان‎های منطقه ‏ای از قبیل مرکوسور نیز در چالش رقابت ‏های داخلی نتواسته است به یک اثربخشی ژئوپلتیک یا ژئواکونومیک تبدیل شود و هیچ مزیت جدیدی را در چارچوب برتری ژئوپلیتکی محدود نیز به وجود نیاورده است.

در ابعاد سیاسی، امروزه با روی‏ کارآمدن دولت جدید چپ‏ گرای معتدل فرناندز و شکست دولت نئولیبرال ماکری برخی از رفتار سیاست خارجی این کشور در موضوعاتی چالشی از قبیل ونزوئلا و بولیوی، نحوه تعامل با دولت راست‏ گرای برزیل و تلاش جدید ایجاد یک همکاری نزدیک با مکزیک تغییراتی کرده است که می‏ تواند بر نگاه ژئوپلتیک درونی آمریکای لاتین مؤثر باشد. بدیهی است با توجه به بینش و منش و روش و کنش دولت راست ‏گرای ماکری امروزه عملاً مدل ژئوپلتیکی معاصر آرژانتین در یک دورۀ انتقالی قرار گرفته است.

ازسوی ‏دیگر جهت ‏گیری آرژانتین در برابر روند رقابت در چندجانبه ‏گرایی جدید و میزان امتداد تاریخی با دولت آمریکا و کلاف بدهی اقتصادی به صندوق بین‏ المللی پول و نفوذ لابی ‏های خارجی در تحمیل فرایندهای سیاسی همگی باعث شده است تا میزان تسلط بر تعریف حقیقی از منافع ژئوپلتیکی و توان اعمال آن در یک کشمکش داخلی و احتیاط قرار گیرد. بدیهی است قدرت انتخاب در بازی‏ های ژئوپلتیکی و  انعطاف ‏پذیری هوشمندانه به یک سطح از آمادگی در سطح ملی و نقد کردن اراده در ژئوپلتیک دارد. ترکیب این وضعیت با توجه به نداشتن مزیت نقش تاریخ در معادله ژئوپلتیک آرژانتین نیز باعث شده است تا  استفاده حداکثری از تأثیرگذاری ژئوپلیتکی در منطقه اسیر  محدودیت ‏های اجباری شود.

علی‏ رغم این وضعیت و شرایط، این به معنای بی‏ اثر بودن جایگاه آرژانتین در معادلات نیست، بلکه در این به تناوب تغییرات سعی کرده تا  همواره به عنوان یک برادر کوچک در برابر برزیل توان خود را برای مطلوب کردن اهداف ژئوپلتیک به کار گیرد. در شرایط فعلی، دولت فرناندز در آرژانتین با نگاه به حفظ روابط اقتصادی با برزیل و حمایت معنوی از اپوزیسیون سوسیالیست آن کشور سیاست  تعامل و رقابت محدود را در منطقه دنبال می ‏کند.

رقابت ژئوپلتیکی قدرت‏ های بزرگ از قبیل چین، روسیه، اتحادیه اروپا و آمریکا و بازیگرانی همچون ایران و رژیم صهیونیستی در یارگیری پیرامون حوزۀ آمریکای لاتین از دید راهبردگرایان آرژانتینی به دور نمانده است و آن‏ها معمولاً به نسبت گرایش دولت مرکزی این کشور بازی با جهت‎ گیری ‏ها و فرصت ‏سازی را برنامه ‏ریزی کرده‏ اند. معمولاً توان کشورهای آمریکای لاتین درخصوص ابتکارسازی در ایجاد ثبات ژئوپلتیک در آمریکای لاتین ضعیف ارزیابی می ‏شود و این موضع مختص به آرژانتین نیست. آرژانتین شاید اروپایی‏ ترین کشور آمریکای لاتین محسوب شود و با داشتن منابع انسانی قوی این امکان را دارد تا در آینده با کلمه و بیان روشن آرژانتینی، تعاریف خود را مستقلانه به جهان عرضه کند.

 

(مسئولیت محتوای مطالب  برعهده نویسندگان است و بیانگر دیدگاه‌های مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی نیست)

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است