بر اساس راهبرد اعلامی ورشو؛ در حال حاضر بحران اوکراین جدی ترین تهدید برای امنیت لهستان می‌باشد و تعجب آور نیست که رهبران سیاسی در ورشو  آشکارا روسیه را تهدید اصلی برای امنیت خود می دانند. البته  ورشو یکی از اولین پایتخت‌های اروپایی بود که تجاوز نظامی روسیه در سال 2014 به کشور همسایه اوکراین را به ‌طور رسمی محکوم کرد و بدون شک با بحران اوکراین و تبدیل شدن ورشو به مهمترین حامی و پل ارتباطی غرب در کمک به کی اف این موضوع اهمیت مضاعف یافته است. سند راهبردی امنیت ملی این کشور، چشم انداز روشنی از نحوه استفاده لهستان از منابع خود برای تضمین دفاع، امنیت و رفاه شهروندان خویش و دولت به عنوان یک کل ارائه داده و در مورد چگونگی همگرایی کشور در سازمان‌های بین المللی به عنوان یک کشور عضو ناتو و اتحادیه اروپا یا  توسعه روابط دوجانبه با سایر کشورها و همکاری‌های منطقه ای و جهانی نقشه راه ترسیم شده است.

همچنین با بازگشت ترامپ به کاخ سفید ، تشکیل کمیسیون جدید اتحادیه اروپا و ادامه جنگ در اوکراین، امنیت در همه ابعاد آن اولویت لهستان خواهد بود که از 1 ژانویه 2025 ریاست شورای اتحادیه اروپا را برعهده خواهد گرفت. آگنیشکا بارتول، سفیر لهستان در اتحادیه اروپا می‌گوید: انرژی، دفاع و امنیت اقتصادی در رأس دستور کار اتحادیه اروپا در دوره ریاست دوره ای شش ماهه آتی شورا خواهد بود که به نظر می رسد یک دستور کار  جاه طلبانه برای ایجاد ثبات در دوره تغییرات و چالش های بزرگ ( با انتخاب دونالد ترامپ برای دومین بار به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، تشکیل کمیسیون جدید اتحادیه اروپا و جنگ  اوکراین) می‌باشد. واقعیت این است که امروز برای اروپائیان مهمترین دغدغه، امنیت در تمام ابعاد ممکن چه خارجی و چه داخلی  می‌باشد و در مرحله بعدی موضوعاتی چون رقابت، کیفیت غذا، داروهای ضروری و قیمت مقرون به صرفه انرژی و مهاجرت قرار دارند. هم چنین تقویت صنعت دفاعی برای اتحادیه اروپا اولویت مهمی است و بروکسل باید 500 میلیارد یورو اضافی را برای دفاع در دهه آینده تدارک ببیند تا از رقبایی مانند ایالات متحده و چین عقب نماند. البته هزینه‌های دفاعی اروپا در سال 2023 به رکورد 279 میلیارد یورو رسیده است، اما برآوردها نشان می‌دهد که پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری کم، برای پوشش خلأهای مالی و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های جدیدی مانند سپر دفاع هوایی اروپا به پول بیشتری نیاز است.

لهستان از سویی در سال 2020 میلادی، فرایند 15 ساله برای ایجاد توان دفاعی و بازدارندگی ملی  را آغاز نموده و این در واقع  فرآیندی عمل‌گرایانه در یک افق زمانی است که در آن ورشو تخمین می‌زند دول متخاصم  به ترویج سیاست‌های تهاجمی و تجدیدنظرطلبانه، و تجهیز نیروها به سلاح‌های تهاجمی جدید و با شتاب زیاد را ادامه خواهند داد. به هر حال خطرات ناشی از درگیری‌های داخلی و منطقه‌ای مداوم در همسایگی جنوب اروپا و فشار مهاجرت غیرقانونی  همچنان چالشی برای امنیت اروپا است. همچنین در سطح جهانی، یک پدیده مهم افزایش رقابت استراتژیک بین ایالات متحده آمریکا، چین و روسیه است که بر کل نظام روابط بین الملل تأثیر می‌گذارد و از طرف دیگر این کشور از طریق توسعه مشارکت استراتژیک با  آمریکا و سایر کشورهای متحد، برای تقویت ارکان خارجی امنیت خود اقدام نموده و همکاری با واشنگتن در زمینه‌های امنیتی و دفاعی  از جمله تضمین حضور پایدار نیروهای آمریکایی در خاک لهستان، و همچنین در زمینه انرژی، تجارت، سرمایه گذاری و تحقیق و توسعه را پیگیری می‌کند. در عین حال افزایش تخصیص بودجه  دفاعی  به طوری که  باید به سطح 2.5٪ از تولید ناخالص داخلی در 2025 برسد در اولویت قرار گرفته است.

علاوه بر این، پیروزی دونالد ترامپ جریان‌های پوپولیستی حاکمیتی را در این قاره سبز تشویق کرده است که تشکیلات سیاسی اروپا را در موقعیتی نامطمئن قرار دهد. اتحادیه اروپا می‌تواند از حفظ روابط تجاری گسترده با چین استفاده کند، از جمله با امتناع از حذف برخی مناطق استراتژیک مورد درخواست آمریکایی‌ها، اما این یک رویکرد بسیار پرخطر برای اتحادیه‌ای است که در حال افت شدید اقتصادی است. موضوع مهم تر این که تولید ناخالص داخلی ناکافی، کاهش فناوری شرکت های اتحادیه اروپا تقریباً به طور کامل در چشم انداز جهانی در زمینه‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، فضا و کاهش نفوذ دیپلماتیک آن مشهود بوده  و این اتحادیه حتی پشت سر کشورهایی مانند هند قرار گرفته و  علیرغم برخی جاه طلبی‌های خود مختاری استراتژیک که به ویژه توسط مکرون بیان شده است، اتحادیه اروپا در سطح جهانی جدی گرفته نمی‌شود و با آمدن دونالد ترامپ، این پدیده تشدید خواهد شد.

روابط با خاورمیانه و به ویژه جمهوری اسلامی ایران موضوع مهم برای لهستان با هدف تامین انرژی و  تضمین امنیت آن از طریق توسعه زیرساخت‌ها و استفاده از پروژه‌های اتحادیه اروپا، و همچنین از طریق حذف انحصار روسیه در تامین گاز و نفت در اروپای مرکزی و بالکان می‌باشد در عین حال ، از اولویت های ورشو، صدور کالا و خدمات فنی و مهندسی به دول این منطقه است. البته باید اذعان نمود که این کشور به دلایل مختلف در ادوار مختلف تاریخی روابط حسنه و فعالی با دول خاورمیانه به ویژه ایران عزیز داشته است که در روابط تهران و ورشو میزبانی مردم کشورمان از آوارگان لهستانی جنگ جهانی دوم در بیش از 8 دهه پیش همواره برجسته بوده است و بدون شک بهره گیری از ظرفیت این کشور در دور جدید مذاکرات ایران و اتحادیه اروپایی می‌تواند به نتیجه بخش بودن تلاش ها کمک نماید.

علی بمان اقبالی زارچ- رئیس گروه مطالعات اورآسیا