<p dir="rtl" style="text-align: justify;"> (ملاحظاتی در خصوص تحولات سوریه)</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;"> <b>الف :  تبیین تحولات شامات و سوریه</b></p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">تحولات امنیتی و سیاسی در شامات شگفتی نبود. آینده پژوهان طی چند سال اخیر پیشران‌های آینده سازی را در شامات ترسیم می‌کردند که نتیجه آن پیشران‌ها؛ همین تحولات کنونی در منطقه شامات است.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;"><b>این پیشران‌ها چه بوده اند؟:</b></p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">1- تفوق ژئوپلتیک بر ژئواکونومیک در شامات</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۲- رقابت قدرت های بزرگ در شامات</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۳-  رقابت قدرت های منطقه ای</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۴-  تفوق پویایی‌های تنش زا بر پویایی‌های تنش زدا</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۵-  فعال بودن مسئله فلسطین</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۶-  مسئله کردی</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۷-تهاجمی‌شدن سیاست خارجی ترکیه</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۸-  تهاجمی‌شدن و توسعه طلبی اسرائیل</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۹- دولت تضعیف شده سوریه (failed State) مستظهر به قوای نظامی روسیه</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۱۰-  درون گرایی حزب الله؛ متعاقب انفجار بندر بیروت‌</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۱۱- کاهش پشتیبانی ایران از حزب الله متعاقب افزایش تحریم ها</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۱۲- فرسودگی قدرت روسیه در جنگ اوکراین</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;"> </p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">پیشران‌های ۱۲ گانه فوق منتظر یک رویداد بود تا به مثابه نخ تسبیح؛ تحولات هم افزایی را رقم بزند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">این رویداد همان عملیات طوفان الاقصی بود که مانند حمله به بندر پرهاربر و ۱۱ سپتامبر پیشران‌های آینده ساز را آزاد کرد.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">بنابراین تحولات اخیر در شامات را باید در بطن پیشران‌های فوق جستجو کرد.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;"><b>ب:  دیده بانی امروز</b></p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">اگرچه اکنون در صحنه شامات عدم قطعیت ها بسیار است و عدم قطعیت ها؛ در بطن خود مملو از تهدید و فرصت است اما در همین صحنه میتوان «عناصر معینی» را دیده بانی کرد.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">عناصر معین در شامات کدامند؟</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۱-ترکیه؛ امریکا؛ اسرائیل؛ عربستان صحنه گردانان اصلی منطقه شامات هستند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۲- لبنان، اردن، تشکیلات خودگردان و دولت جدید سوریه نیز بندواگن‌های چهار قدرت فوق هستند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۳- پروژه اسرائیل « کرانیزه سازی» محیط پیرامونی اش است. ساختار امنیتی غزه اکنون مانند کرانه باختری شده و حماس هم با محمود عباس توافق کرده پس از آتش بس ؛ اداره غزه در اختیار تشکیلات خودگردان قرار گیرد. اقدامات رژیم در سوریه و اشغال کامل جولان و نابودی زیرساخت های نظامی سوریه نیز کرانیزه سازی سوریه است. محاصره حزب الله در لبنان توسط ارتش لبنان و نیروهای سازمان ملل نیز در همین راستاست.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۴- سوریه برای ترکیه ارزش استراتژیک حیاتی دارد و با چنگ و دندان نفوذ خود در سوریه را حفظ خواهد کرد.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۵- امریکا، ترکیه، اسرائیل، عربستان، اردن، لبنان و عراق به شدت مخالف بی ثباتی در سوریه هستند و به ثبات در داخل سوریه کمک می‌کنند تا در پرتو سوریه مهار و تضعیف شده منافع خود را تامین کنند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۶- اگرچه مدعیان قدرت در سوریه با یکدیگر اختلافات عمیقی دارند اما تاکنون علامتی که نشان از تنازع جدی قدرت در سوریه باشد؛ یافت نشده است.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۷- الجولانی تاکنون مواضع نسبتا عقلایی داشته است. تحریر الشام  به دنبال ثبات و آرامش در سوریه است.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۸- امریکا و ترکیه مانع از تقابل کردهای سوریه با تحریرالشام شده اند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۹-تحریرالشام ایران و حزب الله را دشمن اصلی خود می داند و اسرائیل را دشمن فرعی. با این وجود در اظهار نظر پیرامون ایران و حزب الله تحفظ دارند.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">۱۰- بر خلاف پیش بینی‌ها تاکنون عوامل ثبات زا در سوریه نسبت به عوامل بی ثبات کننده برتری داشته است.</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;">سید محمد حسینی،کارشناس ارشد مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی</p> <p dir="rtl" style="text-align: justify;"> <span> </span><b><i> (مسئولیت محتوای مطالب برعهده نویسندگان است و بیانگر دیدگاه‌های مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی نیست) </i></b></p>