الهه سادات موسوی نژاد

کوبا، اوکراین، ایران؛ تکرار الگوی خطر در قرن بیست‌ویکم

وقتی تاریخ تکرار می‌شود؛ گفت‌وگوی جفری ساکس و جان میر‌شایمر درباره چگونگی پرهیز از جنگ جهانی سوم
سه شنبه ۶ آبان ۱۴۰۴

سایه‌ی هرمز بر کاراکاس: مهار ژئوپلیتیکی به بهانه‌ی نارکوتروریسم

در ماه‌های اخیر، فضای سیاسی ایالات متحده شاهد بازگشت لحن تهاجمی در قبال آمریکای لاتین بوده است. دونالد ترامپ در سخنرانی‌های عمومی خود در سال ۲۰۲۵، دولت مادورو را دیکتاتوری مواد مخدر نامید و وعده داد نیم‌کره‌ی غربی را از نفوذ دشمنان آمریکا پاک‌سازی کند.
شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴

پیش‌بینی‌ای تلخ برای اَپِک: نهادهایی بی جان در جنگ سرد جدید

اَپِک (همکاری اقتصادی آسیا–اقیانوسیه APEC) مجمعی غیردولتـی از ۲۱ اقتصادِ دو سوی اقیانوس آرام است که از اوایل دهه ۱۹۹۰ برای تسهیل تجارت، استانداردسازی مقررات و پیوند زنجیره‌های تأمین شکل گرفت؛ اما امروز با پرسش بنیادین روبه‌روست: در دوره‌ای که رقابت راهبردیِ آمریکا و چین، جنگ تعرفه‌ها و کنترل‌های فناورانه، تنش‌های دریای چین جنوبی و تحریم‌های روسیه امنیت را بر اقتصاد مقدم کرده‌اند، اَپِک تا چه حد می‌تواند فراتر از گفت‌وگوهای نمادین عمل کند و نقش واسطِ مؤثری برای کاهش اصطکاک‌ها و حفظ جریان سرمایه و فناوری ایفا کند؟
سه شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۴

تأثیر ظهور پهپادهای شاهد بر مطالعات نظامی و تکامل دکترین جنگ نامتقارن

در زمستان ۲۰۲۲، نخستین موج از پهپادهای روسی #171گرن-۲#187 که بر اساس فناوری پهبادهای ایرانی سری شاهدساخته شده بودند، بر فراز اوکراین ظاهر شد و موازنه‌ی نبرد را به شکلی غیرمنتظره تغییر داد. این پهپادها، که در دسته‌های انبوه به سمت زیرساخت‌های انرژی، نیروگاه‌ها و سامانه‌های راداری اوکراین روانه شدند، سامانه‌های دفاعی غربی را درگیر جنگی تازه کردند؛
چهارشنبه ۲۳ مهر ۱۴۰۴

نقش نظام آموزشی اسرائیل در اجرای نسل‌کشی فلسطینیان

از تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نوار غزه تحت حمله‌ گسترده و مداوم ارتش اسرائیل قرار گرفته است. گزارش‌ها تخمین می‌زنند که شمار قربانیان تا بیش از۶۰ هزار نفر رسیده باشد که عمدتاً زنان و کودکان‌ هستند و زیرساخت‌ها، خدمات عمومی و مراکز بهداشتی در اثر بمباران منهدم شده‌اند.
یکشنبه ۲۶ مرداد ۱۴۰۴

دانمارک؛ از بازنشستگی فیل‌ها تا غفلت استراتژیک از گرینلند

در بهار ۲۰۱۹، نخست‌وزیر دانمارک، خانم متی فردریکسن، در پارلمان این کشور (فولکتینگ) هنگام بحث درباره بازنشستگی یک فیل پیر سیرک، نتوانست خنده خود را کنترل کند و با لحنی شوخ‌طبعانه گفت: باورم نمی‌شود داریم در اینجا درباره چنین چیزی صحبت می‌کنیم.
یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴

ژئوپلیتیک یخ‌های در حال ذوب؛ چگونه تغییرات اقلیمی، بازی قدرت را در شمالگان تغییر می‌دهد؟

یخ‌های قطب شمال با سرعتی زیاد در حال ذوب شدن هستند. در فراسوی این پرده یخی، نه تنها آب‌ها و سرزمین‌های جدید نمایان می‌شود، بلکه صفحه‌ای بزرگ از شطرنج ژئوپلیتیک رخ می‌نماید. قطب شمال که زمانی مرزی دوردست و یخ‌زده بود، درست در مرکز یک رقابت جدید است. مرکز ملی داده‌های برف و یخ ایالات متحده گزارش می‌دهد که از سال ۱۹۷۹، منطقه‌ی قطب شمال حدود ۴۰درصد از پوشش یخی خود را از دست داده و یخ‌های تابستانی هر دهه بیش از ۱۳درصد کوچک‌تر شده‌اند. این فقط یک مسئله‌ محیط‌زیستی نیست؛ بلکه یک تحول ژئوپلیتیکی است که قطب شمال را به کانون رقابتی جدید تبدیل کرده است.
چهارشنبه ۶ فروردین ۱۴۰۴

مسابقه جدید منابع: عناصر نادر خاکی در سیاست قدرت‌های جهانی

به موازات مسایل استراتژیک سنتی در ژئوپلیتیک جهانی، رقابتی کمتر آشکار اما به‌طور فزاینده‌ سرنوشت‌ساز در حال شکل‌گیری است.
شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳

استارلینک به مثابه دارایی استراتژیک برای آمریکا

در روابط بین‌الملل، توانمندی‌های فضایی به ‌عنوان یک عامل مهم در افزایش قدرت ملی به ‌شمار می‌روند. در میان این توانمندی‌ها، استارلینک – منظومه اینترنت ماهواره‌ای شرکت اسپیس‌ایکس امریکا – به حدی از پیشرفت رسیده است که فراتر از کاربردهای تجاری‌اش عمل می‌کند. این شبکه ماهواره‌ای، به خصوص شرکت مادر آن یعنی اسپیس ایکس به یک دارایی استراتژیک تبدیل شده که برتری فناوری آمریکا را تقویت می‌کند و پویایی‌های جنگ‌های متعارف و نفوذ ژئوپلیتیکی را بازتعریف می‌کند.
یکشنبه ۱۶ دی ۱۴۰۳

ایران و سازمان اکو از هوشمندی تا غفلت استراتژیک

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، زلزله ای بزرگ در ژئوپلیتیک جهانی بود که نقشه استراتژیک اوراسیا را از نو ترسیم کرد. ناگهان هفت کشور جدید بر بقایای شوروی ظهور کردند که همگی در یک چیز مشترک بودند، محصور بودن در خشکی.
شنبه ۲۴ آذر ۱۴۰۳