نشست مجازی مشترک مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی (IPIS) و موسسه اروپایی صلح (EIP) پیرامون مسائل منطقه ای و افغانستان روز شنبه مورخ 17 اردیبهشت 1401 برگزار گردید.

 این نشست با حضور آقایان دکتر محمد حسن شیخ الاسلامی رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی، مجید قافله ­باشی معاون پژوهشی و مطالعاتی، سید محمدکاظم سجادپور، علیرضا میریوسفی و جواد کچوئیان، سعید قادری، حسین ملاعبدالهی کارشناسان ارشد مطالعاتی و کیهان برزگر مشاور دانشگاهی مرکز و میشل کیتینگ (Michael Keating)، پاتریک دوریس(Patrick de Vries) و جمی‌پلیدل بوری (Jamie Pleydell-Bouverie) از سوی دیگر برگزار شد.

نشست مزبور در قالب دو پنل «تمرکز بر تحولات خاورمیانه» و «آخرین تحولات افغانستان» به پاسخگویی بدین سئوالات اختصاص داشت: «دیدگاه ایران و اتحادیه اروپا در مورد وضعیت امنیتی منطقه خلیج فارس چیست؟»، «مهمترین چالش های پیش روی صلح و ثبات در منطقه خلیج فارس چیست؟»، «پیامدهای بحران اوکراین بر دیگر مسائل منطقه ای و همچنین خاورمیانه چیست؟»، «روند کلی و آخرین تحولات افغانستان در سطح منطقه چیست؟»، «آینده افغانستان را با توجه به دوران طالبان چگونه ارزیابی می‌کنید؟»

مهمترین مباحث مطرح شده در این نشست به شرح ذیل است:

• اروپا از دیرباز در منطقه غرب آسیا به لحاظ تاریخی نقش مهمی را به عنوان همسایه دور با ایران ایفا کرده است. در سال های اخیر این منطقه شاهد تحولات مهم و تاریخی بوده است. جنگ در اوکراین، ظهور طالبان در افغانستان، خروج نیروهای آمریکایی از منطقه و برخی تحولات سیاسی داخلی و خارجی در کشورهای همسایه از جمله این تحولات بوده است. با این حال امروزه «امنیت» حلقه مفقوده حل اساسی ترین مشکلات منطقه امنیت در حوزه‌های مختلف است.
• امنیت در منطقه غرب آسیا تنها از طریق درک الزامات حسن همجواری، گفتگو و همکاری بین کشورهای همسایه محقق می‌شود. کشورهای منطقه باید به این باور مشترک برسند که همسایه‌ها قابل تغییر نیستند و سرنوشت مشترک دارند. لذا باید الزامات سیاست همسایگی از جمله اعتماد متقابل، تکیه بر توانمندی‌های ملی و منطقه ای، تقویت روابط و عدم اتکا به کشورهای خارجی در دستور کار جدی طرفین قرار گیرد.
• کشورهای اروپایی در کنار سایر کشورهای همسایه بلافصل ایران، می‌توانند طرف گفتگو و همکاری در مورد موضوعاتی مانند مهاجرت، مواد مخدر و یا موضوعات مورد علاقه یکدیگر باشند. لذا حل بحران‌های منطقه ای نیازمند گفت و گو و مفاهمه میان کنشگران است.
• جمهوری اسلامی ایران و بویژه دولت فعلی، سیاست بهبود روابط با همسایگان خود را یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی خود اعلام کرده و امیدوار است که همه کشورهای منطقه به چندجانبه‌گرایی و حمایت از چشم‌انداز مشترک متعهد باشند. در این زمینه معماری جامع و پایدار امنیتی در منطقه می‌تواند به تحولات مثبت در منطقه از جمله گسترش همکاری‌ها، کاهش تنش ها، توقف جنگ در یمن و ثبات در افغانستان در کنار خروج نیروهای خارجی از منطقه کمک نماید.