این نشست تخصصی در ورشو طی روزهای 5و 6 اسفند 1400 به صورت جداگانه با دو موسسه OSW (مرکز مطالعات شرقی)[1]؛ و موسسه لهستانی امور بین الملل (PISM)[2] برگزار گردید. موضوعات مهم مورد بحث و تبادل نظر در این جلسات عبارت بودند از:

الف: آثار و عواقب حمله روسیه به اوکراین و واکنش غرب

ب: نگرانی عمیق لهستان از بحران اوکراین

ج: چالش های اتحادیه اروپا در حوزه انرژی اعم از فسیلی، هسته ای و پاک

د:  عوامل تغییرات در قدرت و رقابت جهانی در مناطق بی ثبات

ه:  نقش چین در دگرگونی‌های جدید در سطح جهانی و همکاری با اروپا

و: :برجام و  تاب آوری   اقتصادی در برابر تحریم

ت: ارزیابی روابط کشورهای خاورمیانه بویژه ایران با اتحادیه اروپا و رویکردهای دولت سیزدهم در سیاست خارجی

برخی از نکات مهم مطرح شده در این نشست ها در ذیل آورده شده است:

اوکراین:

• به نظر برخی کارشناسان شرکت کننده در جلسه، سرعت و مقیاس عملیات رزمی روسیه برای مردم اوکراین شوکه کننده بوده. اما علیرغم شوک وارده، شاهد افزایش نگرش میهن پرستانه و تعهد به حمایت از ارتش به طرق مختلف (مالی، مادی، پزشکی) در میان مردم و شرکت فعالانه آنان در نبرد خواهیم بود.
• هم اکنون بیش از دو میلیون اکراینی در کشورمان داریم و آماده پذیرش تا یک میلیون مهاجر جدید هستیم.
• روسیه به بهانه توسعه ناتو و تجهیزات نظامی در محور شرقی و جنوبی در نقض کامل مقررات بین المللی، به اوکراین حمله نمودند، در حالیکه ناتو تسلیحات قابل توجهی در مرکز و شرق اروپا ندارد.
•  فعلا" کشورهای اروپایی بر تنوع بخشی به منابع انرژی و کاهش وابستگی به روسیه متمرکزند.
• همچنان راه و زمان برای دیپلماسی و گفتگوی طرفین بر اساس مقررات بین المللی وجود دارد و ما معتقدیم اجرای توافقات قبلی و توجه به حساسیت های امنیتی کشورهای منطقه اهمیت فوق العاده ای دارد.
• در دو دهه اخیر با نقش آفرینی آمریکائی‌ها دریای سیاه وجهه امنیتی بخود گرفته که موجب انباشت تسلیحات در سواحل این دریا شده است و این منطقه در هزاره سوم کانون رقابت چهار قدرت روسیه، آمریکا، اتحادیه اروپا و ترکیه شده است.
• همچنانکه در اشغال افغانستان، عراق، لیبی و یمن شاهد بودیم، تجربه اشغال در دهه‌های اخیر موید بی نتیجه بودن و شکست است.

اتحادیه اروپا

• این نهاد انسجام و یکپارپگی سال های پیش را ندارد در عین حال تلاش بروکسل گذر از چالش های محدود و حفظ جایگاه ژئوپلیتیک در عرصه جهانی می‌باشد. در همین راستا پروژه دروازه جهانی به ارزش سیصد میلیارد دلار سرمایه گذاری در طرح های راهبردی و زیرساخت های منطقه ای و جهانی در بخش های انرژی‌های پاک، حمل و نقل، فناوری اطلاعات و ارتباطات و مهارت انسانی اهمیت فوق العاد های دارد.

انرژی  

• اتحادیه اروپا از طرفی همچنان تا 2035 مجبور است روند صعودی وارادات انرژی را دنبال نموده و سه راهبرد اساسی در برنامه  انرژی دهه‌های آینده در دستور کار دارد که هدف آن تضمین امنیت انرژی، ارتقاء بهره وری و سازگاری حداکثری با مولفه‌های زیست محیطی می‌باشد و جهت موفقیت سیاست‌های انرژی‌اش ضرورت دارد همچنان بازار جذابی برای شرکت‌ها باشد و  در زمانی که رقابت برای منابع انرژی جهانی افزایش یافته است، استراتژی‌های جدید انرژی  های ترکیبی بویژه هیدروژنی خط‌ مشی‌های تعیین شده توسط کمیسیون اروپا را تقویت کند.  
• اتحادیه اروپا با توجه به این که بزرگ‌ترین وارد‌کننده انرژی در جهان است در مقابل عواملی که عرضه انرژی را تهدید می‌کنند بسیار آسیب‌پذیر بوده و منابع و ذخایر نفت منطقه اتحادیه اروپا محدود و به تناسب ذخایر دنیا، در سطح بسیار پایینی قرار گرفته است.
• به طور کلی میزان ذخایر تثبیت شده نفت اتحادیه  کمتر از یک درصد کل ذخایر جهان بوده است و میزان ذخایر گازی به میزان 4/1 درصد کل ذخایر جهان بوده و هم چنین منابع ذغال‌سنگ 80 درصد از ذخایر فسیلی اروپا را تشکیل می‌دهد. این ذخایر هرچند در مقایسه با کل منابع جامد و فسیلی جهان سهم کمی را دارا است، اما برای اروپا بسیار مهم است. البته با توجه به گسترش اتحادیه به شرق قاره سبز و کشف ذخایر جدید گاز در بستر دریای سیاه و دریای مدیترانه احتمالا تغییراتی در این درصدها بویژه در موضوع گازحاصل خواهد شد.
• در موضوع بهره گیری از انرژی هسته ای دیدگاه متفاوتی در اروپا وجود دارد جناح فرانسوی و بخشی از کشورهای مرکز و شرق اروپا طرفدار توسعه نیروگاه‌های جدید هستند و آلمان و چند کشور دیگر ملاحظات زیست محیطی داشته و برای توسعه این بخش طرفدار مطالعات بیشتر می‌باشند.

چین :

• امروزه چین و اتحادیه اروپا دو قدرت مهم اقتصادی و تجاری جهان را در کنار آمریکا تشکیل می دهند و پکن برنامه ویژه ای برای قاره سبز دارد. شاهد افزایش واردات و صادرات چین به اتحادیه اروپا هستیم بطوریکه در پایان 2020 میلادی  چین  از آمریکا پیشی گرفته و به شریک تجاری اصلی اتحادیه اروپا تبدیل شد. واردات اتحادیه اروپا از چین در سال ۲۰۲۰،  افزایش یافته و به ۳۸۳ میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو رسید همچنین صادارت این اتحادیه به چین نیز در سال گذشته به ۲۰۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو رسید .این در حالی است که ارزش مبادلات تجاری این اتحادیه با آمریکا  پارسال ۵۵۵ میلیارد یورو بوده و بدین ترتیب، آمریکا اکنون دومین شریک بزرگ تجاری اتحادیه اروپا است. چین در قابل طرح یک کمربند و یک جاده برنامه راهبردی برای حضور اقتصادی، سیاسی و امنیتی در جهان دارد که اروپا نیز جایگاه ویژه ای دارد.
• در بخش مرکز و شرق اروپا، گفتگوهای 17 + 1 و با تعهد سرمایه گذاری‌های مرتبط با طرح یک کمربند -یک راه، با یک پروژه عظیم زیرساخت و حمل و نقل، چین را به بازارهای اتحادیه اروپا متصل می‌کند. چین قصد دارد در پنج سال آینده بیش از 170 میلیارد دلار کالا از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی (CEEC) وارد کند و ما نیز علاقه مند تعمیق همکاری بوده و  در تلاش برای افزایش دو برابری صادرات محصولات کشورهای CEE به چین و افزایش تجارت محصولات کشاورزی به میزان 50 درصد طی پنج سال آینده هستیم. تجارت متقابل بین چین و 17 کشور در اروپای مرکزی و شرقی در سال 2020 برای اولین بار از 100 میلیارد دلار فراتر رفته است.
• در حال حاضر چین مهمترین شریک تجاری ایران و امارات متحده عربی در جایگاه دوم است و مبادلات با روسیه حدود 4 میلیارد دلار است. ایران قراداد 25 ساله را با چین نهایی نموده و ظرفیت های خوبی برای توسعه همکاری‌های دو جانبه وجود دارد و کارشناسان نسبت به اینده سرمایه گذاری چین در ایران خوش بین هستند؛ اگر چه  تعریف و عملیاتی شدن پروژه‌های سرمایه گذاری زمان بر خواهد بود.

[1] مرکز مطالعات شرقی یک مرکز تحلیلی است که در امور راهبردی به دولت مشاوره می دهد. این مؤسسه در سال 1990 به عنوان یک مؤسسه عمومی‌با تأمین مالی از بودجه دولت مرکزی تأسیس و رئیس آن از سوی نخست وزیر منصوب و دارای بیش از 40 کارشناس حرفه ای می‌باشد.

[2] موسسه لهستانی امور بین الملل (PISM) یک مرکز تحلیلی است که در سال 1996 تأسیس و وظیفه اصلی تجزیه و تحلیل عمومی، تخصصی و مطالعات آینده‌ پژوهی  از محیط بین‌المللی و تأثیرگذاری بر موقعیت لهستان در جهان دارد. این مؤسسه، همراه با دیگران، به حاکمیت کشور مشاوره می دهد و به بحث های گسترده تر در مورد روابط بین المللی در اروپا و خارج کمک می‌کند.