نشست مجازی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی با عنوان «ایران، چین و جهان تحت تاثیر پاندمی: چشم انداز و سناریوهای آینده» روز چهارشنبه مورخ 10 اردیبهشت ماه 1399 به میزبانی مرکز مطالعات برگزار شد. سخنرانان این نشست مجازی شامل آقایان سیدمحمد کاظم سجادپور رییس مرکز مطالعات، سعید خطیب زاده معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات، کیهان برزگر رئیس پژوهشکده مطالعات استراتژیک خاورمیانه و استاد دانشگاه، ناصر هادیان استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران، سید محمد مرندی استاد دانشگاه تهران، غلامعلی خوشرو نماینده دائم سابق جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد، چانگ هوا سفیر جمهوری خلق چین در تهران، چی شن­هونگ رییس موسسه چینی مطالعات بین المللی، آقای ونگ ون رییس اجرایی موسسه مطالعات مالی چانگ­یانگ دانشگاه رنمین چین، دکتر وو بینگ­بینگ پژوهشگر ارشد در موسسه مطالعات بین المللی و استراتژیک دانشگاه پکینگ، لی زیشین، یانگ چنشی و یائو جینشیانگ پژوهشگران موسسه چینی مطالعات بین المللی بودند. سوالات محوری نشست مزبور از سخنرانان عبارت بودند از: 1) جهان پساکرونا چگونه خواهد بود و چشم انداز و سناریوهای آتی برای جهان چیست؟ 2) آیا این پاندمی تأثیرات سیستمی‌بر روابط بین المللی دارد و یا جهان فقط با چالش کوتاه مدت دیگری مواجه خواهد بود؟ 3) چرا آمریکا و برخی متحدان اروپایی آن تلاش می‌کنند تا ادعاهای غلطی را درباره منشأ پاندمی منتشر کنند؟ 4) تأثیر پاندمی‌کووید 19 و بحران اقتصادی ناشی از آن و نیز تبلیغات آمریکا نسبت به چین درباره آینده طرح یک کمربند یک جاده چه خواهد بود؟ 5) حوزه‌های بالقوه همکاری‌های دوجانبه میان آنها چیست؟

مهم ترین مباحث مطرح شده در این نشست بدین شرح بودند:

سه دیدگاه درخصوص تأثیرات جهانی پاندمی وجود دارد: یک دیدگاه معتقد به عدم تأثیر پاندمی‌بر ماهیت سیاست جهانی و عدم تغییر موازنه قدرت جهانی است. دیدگاه دوم درخصوص نشانه‌های کاهش قدرت غرب، خیزش چین و شکل بندی جدید وجود دارد. دیدگاه سوم معتقد است که برخی روندها در گذشته آغاز شده اند اما پاندمی درحال سرعت بخشی و تقویت این روندها (به عنوان یک کاتالیزور) از جمله کاهش قدرت ایالات متحده است. در ارتباط با تأثیرات سیستمی‌پاندمی‌کرونا بر روابط و اقتصاد بین الملل اظهار شد که فراگیری تأثیر مشخصی بر سیاست بین الملل و ساختار اقتصادی در کوتاه مدت دارد، اما موازنه قدرت جهانی به طور بنیادی تغییر نیافته است. پاندمی موجب تغییرات اساسی و فاحش نخواهد شد و سرعت تکامل نظم بین المللی موجود افزایش خواهد یافت.در پرتو پاندمی، نزدیک­تر شدن دولت ها و ملت ها به یکدیگر دیده می‌شود و ترکیبی از این دو مفهوم موجب تقویت دوره جدیدی از همکاری‌های منطقه ای خواهد شد.

در رابطه با تاثیر پاندمی‌بر منطقه خاورمیانه گفته شد که در آینده آمریکا، روسیه و اروپا توجه بیشتری را به امور داخلی خود خواهند داشت. این امر فرصتی برای کشورهای خاورمیانه است تا خودشان سازوکارهای مورد نظرشان را ایجاد کنند. در دوره پاندمی نه تنها موقعیت ایران تضعیف نشده بلکه جایگاه آن به دلیل مهار کرونا تقویت شده است. ایران از بهترین نظام پزشکی و سلامت عمومی در کل منطقه خاورمیانه و حتی در سطح جهانی برخوردار است. ایران از پیک شیوع عبور کرده و توانسته اقتصاد خود را احیاء کند. نوعی همکاری میان دولت و مردم ایران در زمینه پاندمی وجود دارد که آن را می‌توان «حکمرانی هوشمند» نامید. ایران درحال تلاش برای انطباق خود با دو جبهه مبارزه علیه تحریم های آمریکا و پاندمی‌کرونا است که این امر تاحدی منجر به قدرتمندتر شدن آن خواهد شد.

ایران، نخستین کشوری بود که آشکارا از چین در موضوع فراگیری حمایت جدی کرد و به آن کمک نمود. در مقابل، چین نیز نخستین تیم کارشناسی پزشکی خود را به ایران برای مقابله با پاندمی اعزام کرد. دو کشور در حوزه تولید واکسن می‌توانند با یکدیگر کار کنند. همچنین، طرح «یک کمربند، یک راه پزشکی» می‌تواند وجود داشته باشد. بر این مبنا، پاندمی‌کرونا فرصت خوبی برای تقویت همکاری‌های راهبردی جامع است. دو کشور رابطه خود را به سطح «همکاری راهبردی جامع» از سال 2016 ارتقاء داده اند و روابط دوستانه دوجانبه آنها هرگز تحت تأثیر وضعیت بین المللی متلاطم قرار نگرفته است. حوزه‌های گسترده همکاری میان ایران و چین عبارتند از: پزشکی، فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی، ماشین‌های الکترونیکی، پروژه «یک کمربند، یک راه»، توریسم، تجارت و آموزش.

درخصوص طرح ادعاهای آمریکا علیه چین درباره پاندمی‌کرونا عنوان شد که چین از اواخر ماه دسامبر تاکنون، یک جدول زمانی برای کنترل و مدیریت روند ویروس کرونا منتشر کرده است تا مسئولیت خود در برابر مراقبت از مردم چین و نیز حمایت از تلاش های بین المللی را نشان دهد. دوم، چین از تلاش های سازمان بهداشت جهانی حمایت می‌کند. سوم، منبع ویروس موضوع تحقیقات علمی است، نه یک موضوع سیاسی و مربوط به افکار عمومی. چین به کارشناسان انجام تحقیق، کسب مدرک و متقاعد کردن دیگران را اجازه میدهد.

در رابطه با سیاست چین در رابطه با طرح «یک کمربند، یک راه» در قبال منطقه غرب آسیا بیان شد که آن یک طرح ابتکاری بلندمدت است. اگر شرایط بهتری وجود داشته باشد، مردم می‌توانند سفر کنند و چین این طرح را ادامه خواهد داد.