مدل همسایگی مطلوب، کشورهای منطقه را به صلح، رفاه و پیشرفت می‌رساند

هفته جاری، همایش ایران و همسایگان در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی برگزار می‌گردد. با توجه به اهمیت مناسبات همسایگی در سپهر سیاست خارجی و نقش استفاده از ظرفیت های فکری و علمی در تدوین سیاست های همسایگی گفتگوی کوتاهی با معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی انجام شده است.
۲ بهمن ۱۴۰۰
مشاهده ۱۲۵۹
سید مجید قافله باشی

هفته جاری، همایش ایران و همسایگان در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی برگزار می‌گردد. با توجه به اهمیت مناسبات همسایگی در سپهر سیاست خارجی و نقش استفاده از ظرفیت های فکری و علمی در تدوین سیاست های همسایگی گفتگوی کوتاهی با معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی انجام شده است. وی در این گفتگو همچنین به فرآیندی که منجر به برگزاری این همایش با همکاری دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی انجامید نیز اشاره کرده است. دعوت می‌کنیم مشروح گفتگوی کوتاه خبرنگار همایش با دکتر قافله باشی را در ادامه مطالعه کنید...

هدف و ضرورت برگزاری این همایش و پرداختن به موضوع سیاست همسایگی چیست؟

 سیاست همسایگی یکی از شقوق سیاست خارجی است و درباره جمهوری اسلامی ایران این سیاست از اهمیتی مضاعف برخوردار است.سابقه تمدنی‌، موقعیت جغرافیایی‌ و تحولات و پویایی‌های محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران به ویژه تعدد و تنوعی که در محیط همسایگی ما وجود دارد، ایران را جزو کشورهایی قرار داده که نمی‌تواند از رویکرد و سیاست همسایگی غافل باشد و این سیاست قطعا در جهت‌گیری سیاست خارجی‌ در راستای منافع و امنیت ملی‌کشور تعیین‌کننده است.

در تمام شقوق سیاست خارجی برای تمام کشورها و از جمله کشور ما آنچه که تعیین‌کننده و مهم محسوب می‌شود بُعد دانشی است؛ به این مفهوم که حتماً باید سیاست‌ها و راهبردها متکی بر یک بررسی و مؤلفه دانشی، علمی و پژوهشی باشد‌. در این راستا ما در مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه تلاشمان این است که  پلی بزنیم بین محیط علمی‌کشور و حتی خارج از کشور و عرصه اجرا در سیاست خارجی و بتوانیم از ظرفیت‌های فکری و علمی‌که در محیط پیرامون وجود دارد بهره‌برداری کنیم. در چند سال گذشته موضوع سیاست همسایگی و روابط با همسایگان و محیط همسایگی،‌ در دستور کار ما قرار داشته و معتقدیم که سیاست همسایگی بدون مراجعه  به محیط نخبگی و آراء دانشمندان و محققان در داخل و خارج از کشور نمی‌تواندیک عملکرد قابل عرضه و مؤثری داشته باشد. بنابراین طی سال های گذشته این تعامل را با محیط نخبگی و فکری جمهوری اسلامی‌برقرار کردیم و خوشبختانه با توجه به اینکه مرکز آینده پژوهی جهان اسلام این موضوع را در دستور کار خودش قرار داده،یک رابطه منسجمی را به طور مشترک در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی به اجرا گذاشتیم، جلسات متعددی برگزار و اساتید مختلفی را با همکاری یکدیگر دعوت کردیم، از آثار و تراوشات فکری‌ اساتید و نخبگان چه به صورت مکتوب چه در جریان جلسات بهره بردیم و خوشبختانه در چند ماه گذشته، کار در قالب نشست‌ها و پیش نشست‌ها و با جلب همکاری دانشگاه‌های مختلف پیش بردیم و ان‌شاء‌الله حاصل این تلاش در در چهارم بهمن ماه 1400 در محل مرکز مطالعات در قالب یک کنفرانس ارائه خواهدشد. خروجی‌های این تلاش فکری و پژوهشی قطعاً در داخل مجموعه وزارت امور خارجه مورد استفاده قرار خواهد گرفت و جامعه علمی هم در این کنفرانس با نیازها و آنچه که سیاست خارجی در عرصه عمل با آن مواجه است آشنا خواهد شد.

برداشت شخصی من طی دو سال گذشته که با همکاری دوستان سعی کردیم به این هدف برسیم این است که ان‌شاء‌الله این همایش بتواند در یک کلمه واقعا یک پلی باشد بین محیط عمل و دانش و این ارتباط دو سویه را برقرار کند که حاصل آن در حقیقت در خدمت منافع و امنیت ملی کشور خواهد بود.

ارزیابی جنابعالی از محیط همسایگی جمهوری اسلامی ایران چیست؟

محیط همسایگی ایران جزو محیط‌های پرظرفیت و در عین حال پرچالش در عرصه روابط بین‌المللی است. ما با عوامل متعددی در این محیط روبه‌رو هستیم و به واسطه سابقه تمدنی خودمان و توان و قدرت ملی کنشگری خودمان در ابعاد مختلفِ قدرت نرم و سخت، و با توجه به ظرفیت‌های اقتصادی که در کشور و محیط پیرامونی ما وجود دارد، این امکان را می‌بینیم که از خلال سیاست همسایگی بتوانیم با همسایگانمان به یک مفهومی تحت عنوان همسایگی مطلوب برسیم‌. به نظر من سیاست همسایگی یک سیاست یک‌جانبه نیست، سیاستی است که همه همسایه‌ها با هم باید به یک مفهومی از سیاست همسایگی برسند که من اسم آن را به تعبیر دولت مطلوب، می‌خواهم همسایگی مطلوب بگذارم، آن همسایگی مطلوب در تعامل با محیط همسایگی و کشور‌های پیرامونی ما ایجاد می‌شود و حاصل آن صلح، امنیت و رفاه اقتصادی برای همه کشورها است و یک وضعیت برد بردی را می‌تواند برای ملت‌های منطقه فراهم کند، که البته رسیدن به این مفهوم و این هدف عالی در مواجهه با چالش‌هایی است که امیدواریم در قالب این کنفرانس راه‌هایی را برای پشت سر گذاشتن و رفع چالش‌ها ارائه کنیم و آنها را به کار ببندیم.

امیدواریم بتوانیم این مفهوم را بپرورانیم و در محیط همسایگی به مرور به این تفاهم برسیم که از خلال یک مدل همسایگی مطلوب  همه کشورهای منطقه به صلح و رفاه و پیشرفت می‌رسند.

سید مجید قافله باشی، معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است
نگاه و نقدی بر کتاب نظم جهانی هنری کسینجر
نگاه و نقدی بر کتاب نظم جهانی هنری کسینجر