نشست مجازی مشترک مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی ایران و مرکز مطالعات خاورمیانه ژاپن (MEIJ) پیرامون مسائل منطقه ای و بین المللی روز سه شنبه مورخ 11 خرداد 1400 برگزار شد. این نشست با حضور آقایان دکتر مجید قافله باشی معاون پژوهشی و مطالعاتی، سعید قادری کارشناس ارشد مرکز در حوزه افغانستان، علی خوشرو سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل و حسن احمدیان مشاور ارشد دانشگاه، آقای آکیتاکا سائیکی (Akitaka Saiki) رئیس موسسه مطالعات خاورمیانه ژاپن به صورت ضبط شده، آقای کنتا آئوکی (Kenta Aoki) و خانم میسا کانایا (Misa Kanaya) محققین ارشد و آقای کیوشی آساکو (Kiyoshi Asako) معاون مرکز مذکور برگزار شد.
نشست مزبور در قالب دو پنل «فرایند صلح در افغانستان و تحولات خلیج فارس» و «رویکرد دولت بایدن به برجام» به پاسخگویی بدین سئوالات اختصاص داشت:
1-پیامدهای خروج همه نیروهای آمریکا از افغانستان بر تحولات و آینده این کشور چه خواهد بود؟ 2- نقش کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در فرایند صلح افغانستان چیست؟ ایران و ژاپن چگونه می‌توانند در تسریع این فرایند نقش آفرینی کنند؟ 3- موانع و چالش های موجود در بی ثباتی و تشدید تنش ها در منطقه خلیج فارس چیست؟ تاثیر تغییر توازن قوا و پویایی منطقه ای در خاورمیانه چیست؟ 4- سناریوهای پیش روی برجام در سایه تحولات منطقه ای و بین المللی کدامند؟ 5- تاثیرات برنامه 25 ساله همکاری‌های جامع ایران و چین در توسعه اتصالات منطقه ای کدام است؟
مهمترین مباحث مطرح شده در این نشست به شرح ذیل است:
- شاهد تحولات مثبت و منفی در خاورمیانه هستیم؛ تحولات مثبتی نظیر تلاش کشورهای منطقه برای کاهش تنش و آغاز گفتگوهای ایران و عربستان که در عراق در حال انجام است و همچنین پیشرفت مذاکرات ایران با 1+5 در خصوص احیای برجام. از طرف دیگر برخی تحولات منفی نظیر تقابل نظامی اسرائیل و فلسطین و اعلامیه دولت بایدن در خصوص خروج نیروهای نظامی از افغانستان نیز در حال رخ دادن هستند که موجب نگرانی است.
- توافق دوحه میان آمریکا و طالبان موجب شناسایی طالبان به عنوان یک بازیگر سیاسی شد. این توافق هرگز یک صلح پایدار در افغانستان را تضمین نمی‌کند. به طور کلی طالبان به دلیل موقعیت برتر میدانی، اشتیاقی برای توافق با دولت افغانستان در مذاکرات ندارد.
- خروج آمریکا از افغانستان باید یک خروج مسوولانه باشد؛ چرا که طالبان به دنبال بازپس گیری کابل و سیطره بر افغانستان است که این موضوع مایه نگرانی همسایگان این کشور است. جهت ایجاد آتش بس قابل اتکا و همچنین جلوگیری از سلطه طالبان بر افغانستان، برگزاری یک کنفرانس بین المللی شامل همه بازیگران منطقه ای و بین المللی ضروری است.
- اسرائیل اشغالگر 70 ساله سرزمین‌های عربی است و این موضوع در قطعنامه‌های شورای امنیت تصریح شده است. این رژیم عامل اصلی بی ثباتی و ناامنی در منطقه است
- دولت بایدن به دنبال احیای برجام است چرا که می داند تنها راه کنترل و نظارت بر برنامه هسته ای ایران توافق برجام است. مذاکرات وین برای دستیابی به یک توافق جدید نیست بلکه در خصوص چگونگی بازگشت امریکا به این توافق است.
- توافق بلند مدت ایران و چین یک توافق نامه با ماهیت اقتصادی جهت به حداکثر رساندن منافع دو کشور است و علیه هیچ کشور ثالثی نیست.جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا قراردادهای مشابهی را با کشورهای مختلف از جمله ژاپن، هند و اتحادیه اروپا نیز منعقد نماید.