سمینار توهین به مقدسات دینی از منظر اسلام و حقوق بین‌الملل   روز دوشنبه 27 بهمن‌ماه 1393 در دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه  با شرکت جمعی از سفرای مقیم تهران، نمایندگان اقلیت های دینی، نمایندگاه مجلس شورای اسلامی، اساتید دانشگاه و صاحب نظران و پژوهشگران وزارت امور خارجه برگزار گردید. این همایش با خوش آمد دکتر مصطفی زهرانی مدیر کل دفتر مطالعات سیاسی وبین المللی وزارت امور خارجه آغاز گردید. در ادامه:

آیت الله «مصطفی محقق داماد»  افزود: بدیهی است که هر کس به مقدسات دیگران توهین کرد باید آماده توهین به مقدساتش باشد. 

وی ادامه داد: تاکید قرآن بر آن است که حتی نباید به خدایان دیگران هم توهین کرد چرا که توهین به مقدسات دیگران ممکن است توهین به مقدسات اسلام را در پی داشته باشد. 

استاد فقه و حقوق بین الملل اسلامی دانشگاه شهید بهشتی، حق ارتکاب خطا و حق آزادی بیان را از حقوق انسان و مورد تاکید ادیان الهی و حقوق بین الملل برشمرد و اظهار داشت: لازمه تامین آزادی بیان پرهیز از توهین به دیگران و مقدسات آن‌ها است. 

محقق داماد افزود: براساس میثاق حقوق بین الملل هرگونه تبلیغ جنگ و ترغیب تنفر و کینه که باعث تبعیض یا اعلام مخاصمه و زور باشد، ممنوع است. براساس قوانین بین المللی، کشورها ملزم هستند از هرگونه تبلیغ جنگ یا تنفر که محرک خشونت نژادی، دینی، قومی و ملی شود، پرهیز کنند. 

 دکتر هادی سلیمان پور رییس مرکز آموزش و پژوهش های بین المللی وزارت امور خارجه به ایراد سخن پرداخت و گفت: در حقوق بین الملل بر آزادی بیان تاکید شده اما در عین حال این آزادی بیان مشروط به احترام به حقوق دیگران، حفظ امنیت ملی، نظم اجتماعی و سلامت و اخلاق عمومی است. 

وی مردم سالاری ایران را از لحاظ رعایت حقوق اقلیت ها و احترام به مقدسات آن‌ها در جهان امروز نمونه دانست. 

این مقام دستگاه دیپلماسی کشور، دنیای امروز را دچار بحران ارزشی دانست و افزود: بین ارزش هایی که وجود دارد و اقداماتی که انجام می‌شود تضاد بسیار است. 

حجت الاسلام والمسلمین یونسی با اشاره به اینکه طبق آیات قرآن توهین به ادیان آسمانی و مقدسات حرام است، اظهار کرد: ادیان آسمانی، توحیدی و ابراهیمی جوهری الهی و انسانی دارند که انسان را در مسیر تقرب به درگاه الهی کمک می‌کنند. 

وی افزود: خداوند به تمام انسانها کرامت بخشیده و همه انسانها قابل احترام هستند. بنابراین توهین به آنها و اعتقاداتشان از لحاظ دینی جایز نبوده و از نظر عقلی نیز محکوم است. 

دستیار ویژه رئیس جمهور با بیان اینکه براساس آموزه‌های اسلامی هیچ قومی حق تمسخر قوم دیگر را ندارد، تصریح کرد: حتی در قرآن کریم هیچ کس حق اهانت به غیرمسلمانان را ندارد و قرآن تنها راه هدایت را دعوت با رفتار و زبان خوش و نه تحقیر و توهین و تمسخر دانسته که هیچ جایگاهی در دین ما ندارند. 

حجت‌الاسلام یونسی در ادامه با محکوم کردن اهانت به ساحت مقدس پیامبر(ص) در کشور فرانسه، گفت: این اتفاقات در گذشته نیز رخ داده اما این بار به صورت گسترده رسانه‌ای شد و با عکس‌العمل متقابل روبرو گردید اما جای تعجب دارد که آنها به واسطه آزادی بیان به مقدسات توهین می‌کنند و در مقابل برخی مسلمانان این کشور سکوت کرده و برخی دیگر دست به اقدامات افراطی زدند که کار زشت را با عملی بدتر تلافی کردند.

وی ادامه داد: اما اشتباه بزرگتر موضعگیری مسئولان فرانسوی در توهین به مقدسات اسلامی‌بود و زشت‌تر اینکه به چاپ گسترده‌تر این کاریکاتورها اقدام کردند و خشم جهانی را برافروختند.

دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های مذهبی و دینی با اشاره به اینکه اشتباه دیگر دولت فرانسه نسبت دادن یک اقدام تروریستی به همه مسلمانان است که بذر خشونت و نفرت را در سراسر جهان منتشر کرد، گفت: ما نیز معتقد به نقد منصفانه و با اخلاق هستیم نه اینکه با نشر کاریکاتور موهن به عقاید میلیون‌ها مسلمان توهین شود و این کار به بهانه آزادی بیان صورت گیرد. در حالی که اگر راست می‌گویند آزادی بیان و آزادی عقیده مسلمانان را در کشورهای خود تامین کنند. 

حجت‌الاسلام والمسلمین سالک کاشانی طی سخنانی با اشاره به ضرورت توجه به محتوای کتب آسمانی و ادیان ابراهیمی‌گفت: حرمت و کرامتی که به رهبران آسمانی و الهی در دین اسلام مطرح است در هیچ مکتبی به این اندازه مورد توجه قرار نگرفته است. به طوری که مجازات هر توهین و سبی در قرآن بسیار بالاست.

وی اظهار داشت: در آموزه‌های اسلامی‌پیامبر(ص) به عنوان ستون خیمه اسلام معرفی شده و قرآن می‌فرماید حق ندارید حتی صدایتان را بالاتر از پیامبر ببرید. این آموزه نشان از حرمت انسانهای الهی و رعایت ادب  و احترام در مقابل آنهاست. 

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به اینکه روایات زیادی درباره حفظ حرمت انبیاء الهی و مجازات سنگین اهانت کنندگان به ساحت مقدس آنان وجود دارد، گفت: در نظام اسلامی چه از نگاه آیات و روایات بحث‌های کلیدی، تربیتی، مکتبی و اجتماعی مطرح است که نباید ستون خیمه دین یعنی انبیاء الهی ضربه بخورد. 

حجت‌الاسلام سالک در ادامه با بیان اینکه امروز در شرایطی هستیم که جهان شاهد یک تغییر اساسی است و به سمت عبودیت خداوند می‌رود، افزود: فشار اشرار جهان به گونه‌ای است که زندگی را تنگ کرده و جهان در یک حرکت و تغییر قرار گرفته که یکی از بهترین جایگاه‌ها در این تغییر تعامل و همکاری ادیان الهی است که می‌تواند انسانها را به سمت عبودیت الهی جذب کند. 

وی با اشاره به عوامل متعددی که موجب اهانت به پیامبران و ادیان الهی و حتی سایر انسانها می‌شود خاطرنشان کرد: جهل، فقر، سلطه جهانی و فشار مستکبران و شست‌وشوی ذهنی افراد با هزاران ابزار سایبری و سوءاستفاده از زمینه‌های احساس و عواطف افراد جامعه مهمترین عوامل توهین به مقدسات دیگران است. به طوری که امروز بیش از 7 هزار شبهه افکار و ذهن افراد مختلف در جوامع اسلامی را درگیر کرده‌اند. 

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس یادآور شد: از سوی دیگر با ایجاد گروه‌های تروریستی و افراطی همچون داعش کارهایی به نام اسلام می‌کنند که شرمانه است. در اسلام دین صلح و صفا و برادری و این گروه‌ها توسط استکبار جهانی ایجاد، حمایت، هدایت و تغذیه می‌شوند. 

این نماینده مجلس زندگی اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی را یک الگو و نمونه خوب بیان کرد و گفت: در ایران قوام و مذاهب براساس قانون اساسی زندگی بسیار خوبی دارند که باید به عنوان الگوی خوب به دنیا معرفی شود. البته دشمنان با اسلام‌هراسی و ایران هراسی و ایجاد گروه‌های افراطی تلاش دارند تصویر غلطی از اسلام و ایران ارائه دهند. آنها حاضرند برای تربیت نیروهای خود از قرآن هرگونه تفسیری به نفع خود ارائه دهند و جوانان را فریب داده و به وعده بهشت به عراق و سوریه بفرستند تا اقدامات تروریستی انجام دهند. 

حجت‌الاسلام سالک همچنین با اشاره به راهکارهای این اقدامات گفت: تعامل و گفت‌وگو بین پیروان ادیان، ترویج صلح و صفا در میان ادیان و گفت‌وگوهای عقلی و علمی در سطوح بالاتر از جمله راهکارهای مقابله با این رفتارهای افراطی است. 

وی در پایان با ارائه پیشنهاد خود به این همایش مبنی بر تشکیل جبهه عظیم فرهنگی رهبران و پیروان ادیان با سیاست هم‌افزایی و همپوشانی با هدف تعمیق معارف دینی و ارتقای فهم سیاسی توام با بصیرت برای حاکم کردن دین در جامعه بشری خواستار تشکیل دبیرخانه برای پیگیری این پیشنهاد شد.

آقای سیامک مره‌صدق نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامیبا طرح این سوال که توهین به مقدسات دیگران با چه هدفی انجام می‌شود و فلسفه این اقدامات چیست؟گفت: عصاره و خلاصه تعالیم حضرت موسی(ع) و شریعت دین یهود در این جمله است که می‌فرماید" تمام چیزهایی که برای خود ناپسند می انگاریم برای دیگران نیز ناپسند بدانیم". بنابراین توهین به مقدسات و باورهای دیگران در آئین یهود پذیرفته نیست.

وی با بیان این که استفاده از توهین به هیچ وجه راهگشا نیست، تصریح کرد: بدون شک زمینه‌سازی ذهنی اقدامات افراطی در اروپا و آمریکا به اسم روشنفکری و توهین به دیگر ادیان شکل گرفته است.

نماینده کلیمیان در مجلس شورای اسلامی افزود: در طول تاریخ تجربه ثابت کرده است که توهین به ارزشهای گروهی خاص می‌تواند زمینه‌ساز اقدامات عملی و خشونت فیزیکی توسط افراطی‌ها شود. زیرا اگر در مرحله لفظی با جریان توهین‌ها برخورد نشود اقدامات افراطی و خشن بیشتر خواهد شد.

مره صدق با اشاره به این که اقدامات فعلی علیه مسلمانان در میانمار و کشتار و نسل‌کشی آنها به دلیل توهین‌های صورت گرفته در برمه قدیم بوده است،گفت: وظیفه تمامی اخلاق‌مداران و موحدان دنیا این است که با توهین به هر دینی مقابله کنند تا از هجمه‌های آینده و خشن علیه خود جلوگیری شود.متأسفانه هم‌اکنون کوچکترین توهین به هر گروه دینی در تمامی دنیا گسترده می‌شود که این موضوع زمینه‌چینی برای اقدامات خشن فیزیکی علیه موحدان آن دین است.

وی اظهار داشت: هم‌اکنون سوءاستفاده‌های متفاوتی از واژه‌های عدالت و حق در دنیا صورت می‌گیرد که برای مثال می‌توانیم به اقدامات صهیونیست‌ها علیه فلسطینیان اشاره کنیم.بنابراین هرجایی که حقوق زیر پا گذاشته شود فرآیند خشونت و ترور در آینده شکل خواهد گرفت و باید مراقب این خطر باشیم و وظیفه تمامی اخلاق مداران و موحدان دنیاست که به توهین به عنوان مقدمه برخوردها و خشونت‌های فیزیکی نگاه کنند.

این نماینده کلیمی مجلس گفت: وقتی کسی برای احقاق حق از روش‌های غیراخلاقی و خشن استفاده می‌کند هم خود و هم ظالم را زیر سؤال می‌برد و جا را برای پیگیری این موضوع باقی نمی‌گذارد.

مره‌صدق افزود: وقتی چارچوب توهین به افراد شکسته شود به راحتی قدم‌های بعدی برای ورود به خطوط قرمز دیگران شروع می‌شود و زمینه‌ساز جنایت‌های دیگر نیز فراهم خواهد شد. وی تصریح کرد: توهین به ارزش‌های الهی باید توسط تمامی مردم دنیا مورد نکوهش و سرزنش قرار گیرد.

وی یکی از علل رواج خشونت و تروریسم در دنیا را توهین به ارزشها و باورهای دیگران دانست و گفت: باید تمامی دولت‌ها و افراد طوری کاری کنند که اجرای قوانین بازدارنده در دنیا به خوبی جاری و ساری شود. توهین به تمامی ادیان در قوانین ایران مجازات یکسانی دارد و این موضوع به خوبی می‌تواند چارچوب مجازات و همچنین تعیین حدود برای معرفی در سطح جهانی باشد. این در حالی است که توهین به افراد در تمامی ادیان مورد سرزنش است اما رعایت نمی‌شود.

نماینده کلیمیان در مجلس خاطرنشان کرد: ما به عنوان یک اقلیت دینی در ایران زندگی برادرانه و خوبی با هموطنانمان داشتیم و همواره جلسات مختلفی بین ادیان برای گفت‌وگو بین نخبگان برگزار شده است که باید این موضوع نیز در حال حاضر گسترش یابد و از بحث‌های مجادله‌انگیز بین افکار و ادیان مختلف و بین مردم و افکار عمومی‌که جنبه و ظرفیت لازم را ندارند جلوگیری شود.

مره‌صدق در پایان با اشاره به نگرانی خود از شروع موج اهانت به مقدسات ادیان در آمریکا و اروپا، گفت: نگرانم که استکبار، امپریالیسم و صهیونیسم با این موج توهین به مقدسات دینی که در دنیا راه انداخته همه ادیان و گروه‌ها و افراد را به سمت خشونت ببرد تا منافع خود را تامین کنند. کسانی که برخورد تمدن‌ها را مطرح کردند تلاش می‌کنند با توهین به مقدسات ادیان آن را به صحنه عمل برسانند که امیدوارم با هوشیاری ملت‌ها این اتفاق نیافتد و تحقق نیابد.

کشیش نینوس مقدس‌نیا اظهار کرد: این موج اهانت ها بحرانی است که صلح و آرامش جوامع بشری را به هم ریخته و نیاز است برای حل آن چاره اندیشی کنیم.

وی با اشاره به دیدار خود با پاپ فرانسیس عالی‌ترین مقام کلیسای انجیلی در جهان و نظر وی درباره توهین به ادیان دیگر، افزود: ایشان این موضوع را با توهین به مادر خود مقایسه کرده است و توهین‌کنندگان را مستوجب مجازات شدید دانستند.چرا که در کتاب مقدس کفر به نام خدا و حتی بی احترامی‌به والدین مستوجب چنین حکمی است چه برسد به این که کسی بخواهد به انبیاء و ادیان الهی جسارت و اهانت کند.

کشیش مقدس‌نیا خاطرنشان کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام راحل (ره) بیداری دینی در جهان اتفاق افتاد و کشورهای سکولار و لائیک از این بیداری شوکه شدند و تلاش کردند ساز مخالفت با آن بزنند و در این راستا از جهل برخی افراد سوء استفاده کردند.

وی با بیان این که آنها اشتباه می‌کنند چرا که توهین به مقدسات دینی نه تنها دین و دینداران را تضعیف نمی‌کند بلکه موحدان را در راه و هدف خود مصمم تر خواهد کرد, گفت:هم‌زیستی دینی ادیان در ایران موجب ایجاد یک زندگی برادرانه و علقه بین یکدیگر شده است به طوریکه ما مسیحیان قرنها در کنار برادران خود در ایران زندگی کرده‌ایم و شریک غم و شادی همدیگر هستیم و چیزی نمی‌تواند بر آن خدشه وارد کند.

نماینده کلیسای انجیلی آشوری تصریح کرد: امام راحل و مقام معظم رهبری و مسئولان حامی اقلیت‌های دینی بوده و قوانین مملکتی در ایران طوری است که آزادی دین و برپایی جشن‌های ادیان غیراسلامی‌کاملاً آزاد است و همین نگاه باعث شده ما در کنار آنها باشیم.

کشیش مقدس‌نیا با بیان این که جامعه آشوریان از هر حرکت ناشایستی که به اسم مسیحیت در کشورهای غربی صورت می‌گیرد تبری می‌جوید، گفت: ما به عنوان یک مسیحی اهانت به پیامبر گرامی اسلام را توهین به همه ادیان و انبیاء الهی می‌دانیم  و از سیاست های پشت پرده این اقدامات به خوبی آگاه هستیم و انتظار داریم نمایندگان کشورهای غربی که در این نشست حضور دارند اعلام انزجار و بیزاری ما جامعه کلیمیان و مسیحیان و اقلیت‌های دینی از اینگونه اقدامات را به اطلاع مسئولان و مقامات کشورهای خود برسانند تا دیگر شاهد این اتفاقات تلخ نباشیم.

 آقای کارن خانلری نماینده اقلیت ارامنه در مجلس شورای اسلامی در همایش بررسی توهین به مقدسات از منظر اسلام و حقوق بین‌الملل که امروز دوشنبه در دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در حال برگزاری است، با بیان اینکه از سال 1977 تاکنون بیش از 50 بار اهانت و توهین به ادیان اسلام و مسیحیت در کشورهای اروپایی به ثبت رسیده است، گفت: همگی این توهین‌ها و اهانت‌ها به اسلام و مسیحیت منجر به واکنش‌های شدیدی از سوی افراد مختلف در جهان شده است. 
 
وی افزود: قوانین بین‌المللی فراگیر برای عاملین توهین به ادیان هنوز وجود ندارد و قوانین فعلی مجازات برای این توهین‌ها هم هنوز مورد بازبینی قرار نگرفته است. 
 
خانلری اظهار داشت: از سال 1987 تاکنون تنها در 6 کشور اروپایی 18 نفر به اتهام زیر سوال بردن هولوکاست بین 8 تا 18 ماه حبس و همچنین بین 6 هزار تا 240 هزار یورو نیز جریمه شده‌اند و این دلیل خوبی است که بگوییم مبارزه علیه توهین به ادیان ناکافی است. 
 
نماینده مردم ارامنه در مجلس شورای اسلامی در پایان اظهار داشت: مبارزه حقوقی بهترین عامل برای بازدارندگی از توهین به جوامع و ادیان مختلف به حساب می‌آید. 

حجت الاسلام مسجد جامعی استاد دانشگاه نیز در این نشست، حفظ حرمت ادیان الهی را ضرورت دنیای شکننده امروز دانست و گفت: شرایط اجتماعی و سیاسی در دنیای امروز بسیار شکننده است.

وی به شکاف شناختی موجود بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه اشاره کرد و گفت: برخلاف گذشته که کشورهای توسعه نیافته مجبور به سازگار شدن با فرهنگ کشورهای توسعه یافته بودند اکنون کشورهای توسعه یافته نیز مجبور به تطبیق خود با فرهنگ های دیگر هستند.

آقای محمد اسحاق مدنی مشاور رییس دولت نهم در امور اهل سنت و استاد دانشگاه هم گفت: دشمن آگاهانه به پیامبر توهین می‌کند چون از عمق عشق مسلمانان به حضرت رسول(ص) آگاه است.

وی افزود: جالب است که در دنیای غرب و کشوری مثل فرانسه، توهین به اشخاص جرم است اما توهین به ادیان جرم نیست.

مدنی ادامه داد: همان طور که در فرانسه، انکار هولوکاست جرم است باید توهین به ادیان هم جرم اعلام شود.

وی از آزادی بیان به سبک غرب انتقاد کرد و گفت: غرب تنها در جایی که باعث فتنه می‌شود از آزادی بیان حمایت می‌کند.

آقای حسین رضوانی دیپلمات اسبق ایران در نروژ و کارشناس مسائل حقوق بشر هم با اشاره به ماده 27 میثاق نامه حقوق بشر گفت: باید بین توهین به حدود دو میلیارد مسلمان با جنایات داعش تفاوت قائل شد.

وی، کتاب توهین آمیز سلمان رشدی علیه مسلمانان و همچنین کاریکاتور دانمارکی علیه پیامبر اسلام و تبعات این اقدامات را یادآور شد و گفت: مواد 19 و 20 میثاق حقوق بشر، توهین به ادیان را ممنوع کرده است.

رضوانی خواستار پیگیری موضوع توهین به ادیان الهی از طریق شورای حقوق بشر سازمان ملل شد.