نشست برخط ایران و لهستان با عنوان «ایران، لهستان: تحولات دوجانبه، منطقه ای و بین المللی» با همکاری مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی و موسسه لهستانی امور بین المللی روز سه شنبه مورخ 25 شهریور ماه 1399 برگزار شد. سخنرانان نشست مزبور شامل آقایان سیدمحمد کاظم سجادپور رییس مرکز، سید مجید قافله باشی معاون پژوهشی و مطالعاتی مرکز، کیهان برزگر استاد دانشگاه و پژوهشگر همکار مرکز، پاتریشیا ساسنل رییس تحقیقات موسسه لهستانی امور بین المللی، کارل واسیلسکی رئیس برنامه خاورمیانه و آفریقای موسسه لهستانی امور بین المللی، کیومرث کاظمی‌کارشناس اداره شرق اروپا وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، لوکاش کولسا معاون تحقیقاتی موسسه لهستانی امور بین المللی، سیزمون زاربا رئیس برنامه موضوعات جهانی موسسه لهستانی امور بین المللی، جواد کچوئیان و کامبیز شیخ حسنی کارشناسان ارشد مرکز مطالعات بودند.
بخش نخست میزگرد با محوریت موضوع روابط دوجانبه ایران و لهستان به پاسخگویی بدین سوالات اختصاص داشت: 1) سناریوهای ممکن برای روابط ایران ـ لهستان درپی تحولات جدید چیست؟ 2) چالش ها و فرصت های اصلی پیش روی چیست؟ حوزه‌های بالقوه تقویت همکاری‌های دوجانبه چیست؟ 3) جهان پساکرونا چگونه خواهد بود و چشم اندازهای آتی و سناریوهای ممکن برای جهان چیست؟ بخش دوم نشست نیز با محوریت بررسی موضوعات منطقه ای و بین المللی با تمرکز بر خاورمیانه، برجام و تحولات اتحادیه اروپا به پاسخگویی بدین سوالات پرداخت: 1) تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه چیست؟ 2) با توجه به آخرین وضعیت امور در رابطه با برجام و تلاش های آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و نیز بازگشت تحریم های سازمان ملل به منظور از میان بردن برجام و نیز عدم توانایی اتحادیه اروپا برای عملی نمودن تعهدات خود تحت برجام، سناریوهای ممکن پیش روی چیست؟
مهم ترین مباحث مطرح شده در این نشست بدین شرح بودند:
پاندمی‌کرونا اقتصاد و جوامع را از لحاظ ایجاد چالش های جدید و تشدید چالش های موجود متاثر ساخته است. برخی از چالش های جدید ایجاد شده شامل از دست رفتن جان بیش از 900 هزار نفر در سراسر جهان، فروپاشی صنایع مختلف، افزایش بیکاری و گرایشات حمایت گرایانه، اختلال در زنجیره‌های جهانی عرضه و رکود جهانی می‌باشند. درخصوص تشدید چالش های کنونی نیز می‌توان به افزایش ناامنی غذایی در برخی مناطق آسیب پذیر جهان و بدتر شدن وضعیت انسانی در کمپ های پناهجویان اشاره نمود. پایان زودهنگام دوره پاندمی در سطح جهانی بدون همبستگی جهانی و چندجانبه گرایی امکانپذیر نخواهد بود.
ایران و لهستان از روابط تاریخی ـ فرهنگی عمیقی با یکدیگر برخوردارند. اساسا منافع کنونی لهستان در برخورداری از رابطه قوی اقتصادی با ایران است. ایران از تصویر بسیار خوبی در لهستان برخوردار است که از این فرصت برای گسترش روابط دوجانبه می‌بایست استفاده نمود. دولت لهستان همواره تلاش می‌کند تا در اختلافات فراآتلانتیکی میان ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در رابطه با چگونگی رفتار با ایران مصالحه نموده و به نوعی جایگاهی میانی داشته باشد. درصورت پیروزی بایدن در انتخابات دور دوم ریاست جمهوری و با توجه به رویکرد چندجانبه گرایانه وی و نیز درک مشکلات ناشی از کووید 19 در ایران (که وی اخیرا در سرمقاله خود بدان اشاره نموده)، می‌تواند فضای جدیدی پیش روی روابط ایران و اروپا از جمله لهستان ایجاد نماید.
توافق صلح میان امارات و اسراییل از لحاظ لفظی ایران را مورد هدف قرار گرفته است اما در واقعیت، ترکیه هدف می‌باشد. عادی سازی روابط موجب می‌شود که دیگر وحدت عربی در قبال موضوع فلسطین وجود نداشته باشد. اختلاف نظر کنونی میان کشورهای عربی در برابر ایران و وضعیت فعلی که ترکیه را مورد هدف قرار گرفته، خود می‌تواند فرصتی برای همکاری کشورهای منطقه باشد؛ درغیر این صورت، خاورمیانه قربانی تقسیم نیروها میان دو بلوک اسراییل و کشورهای عربی از یک سو و بلوک ترکیه، ایران و قطر از سویی دیگر خواهد شد. اتحادیه اروپا و لهستان معتقد به استانداردهای حقوق بین الملل در هرگونه توافق احتمالی میان اسراییل و فلسطین هستند و موضع آنها در آینده در این باره تغییر نخواهد کرد.
توافق برجام به دلیل چرخش رویکرد آمریکا از غنی سازی صفر به سوی احترام گذاردن به حق ایران مبنی بر انجام غنی سازی در داخل ـ مطابق با NPT ـ امکانپذیر شد. برجام یکی از دستاوردهای اتحادیه اروپا و مظهر چندجانبه گرایی بود. اتحادیه اروپا از لحاظ سیاسی استقلال خود را در حمایت از آن نشان داده اما در تحقق تعهدات خود در رابطه با حذف تحریم ها و کمک به ایران در منتفع شدن از دستاوردهای اقتصادی آن ناکام مانده است. جمهوری اسلامی ایران پس از یک سال از خروج آمریکا از برجام و عدم اقدام اتحادیه اروپا، برخی تعهدات برجامی خود را طبق مفاد 26 و 36 آن کاهش داده است. با این وجود، این گام ها درصورت عمل نمودن طرفین به تعهداتشان برگشت پذیر هستند.